• Renata Kulpa, autor |
  • Anna Panek, autor |

Z dniem 18 kwietnia 2020 r. weszła w życie większość przepisów ustawy o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (tzw. Tarcza antykryzysowa 2.0). Ustawa ta stanowi kontynuację podjętych działań przez Rząd, które mają na celu przeciwdziałanie negatywnym skutkom społeczno-gospodarczym epidemii koronawirusa.

Dofinansowanie z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych – podmioty uprawnione do dofinansowania

Tarcza antykryzysowa wprowadziła możliwość zwrócenia się przez określone podmioty z wnioskiem o przyznanie świadczeń ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na rzecz ochrony miejsc pracy, w odniesieniu do pracowników objętych przestojem ekonomicznym albo obniżonym wymiarem czasu pracy, w następstwie wystąpienia COVID-19.. Na podstawie dotychczasowych przepisów prawo do  składania wniosków mieli przedsiębiorcy w rozumieniu art. 4 ust. 1 lub 2 ustawy – Prawo przedsiębiorców (tj. przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi, osobami prawnymi lub jednostkami organizacyjnymi niebędącymi osobami prawnymi, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną), wykonujący działalność gospodarczą po spełnieniu wszystkich kryteriów wynikających z Tarczy antykryzysowej. Z powyższego wynika, że oddział przedsiębiorcy zagranicznego, który mimo że posiada status pracodawcy nie jest uprawniony do wystąpienia z wnioskiem o dofinansowanie z FGŚP, ponieważ nie spełnia kryterium przedsiębiorcy w rozumieniu art. 4 ust. 1 lub 2 ustawy – Prawo przedsiębiorców.

Rozszerzenie katalogu podmiotów uprawnionych do ubiegania się o dofinansowanie z FGŚP

Przepisy Tarczy antykryzysowej 2.0. rozszerzają katalog podmiotów uprawnionych do świadczeń z FGŚP na rzecz ochrony miejsc pracy. Od 18 kwietnia 2020 r. z wnioskiem o dofinansowanie z FGŚP, mogą również wystąpić:

  • organizacje pozarządowe,
  • podmioty prowadzące działalność pożytku publicznego wskazane w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz
  • państwowe osoby prawne w rozumieniu ustawy o finansach publicznych.

Przypominamy, iż w celu ubiegania się o dofinansowanie wnioskodawca musi wykazać zaistnienie również innych przesłanek wskazanych w Tarczy antykryzysowej, t.j.:

  • wystąpienie spadku obrotów gospodarczych,
  • niezaleganie w zapłacie należności publicznoprawnych (zobowiązań podatkowych, składek na ubezpieczenia społeczne, składek na ubezpieczenie zdrowotne, składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Pracy lub Fundusz Solidarnościowy do końca trzeciego kwartału 2019 r.),
  • brak przesłanek do ogłoszenia upadłości,
  • zawarcie porozumienia z pracownikami w sprawie przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiaru czasu pracy.

Wysokość otrzymanego dofinansowania z FGŚP

Wysokość otrzymywanych dotacji w ramach dofinansowania z FGŚP nie uległa zmianie w Tarczy antykryzysowej 2.0.

Przypominamy, iż dofinansowanie obejmuje przede wszystkim wypłaty wynagrodzeń pracowników zatrudnionych na podstawie umowę o prace, ale również osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę nakładczą, umowy zlecenia, innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy dotyczące zlecania, oraz osób, które wykonują pracę zarobkową na podstawie innej niż stosunek pracy na rzecz pracodawcy będącego rolniczą spółdzielnią produkcyjną lub inną spółdzielnią zajmującą się produkcją rolną, jeżeli z tego tytułu osoby te podlegają obowiązkowi ubezpieczeń: emerytalnemu i rentowemu.. Świadczenia z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych obejmują swoim zakresem również środki na opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne pracowników należnych od pracodawcy.

Wysokość otrzymywanego dofinansowania uzależniona jest od tego, czy pracodawca zdecydował się na ogłoszenie przestoju ekonomicznego czy na obniżenie wymiaru czasu pracy.

 

Wynagrodzenie płatne pracownikowi

Wynagrodzenie otrzymane w ramach dofinansowania FGŚP

Ogłoszenie przestoju ekonomicznego

Pracownikowi objętemu przestojem ekonomicznym przysługuje wynagrodzenie obniżone nie więcej niż o 50% (nie może być jednak niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy).

W przypadku wystąpienia z wnioskiem o dofinansowanie w  związku z ogłoszeniem przestoju ekonomicznego , wynagrodzenie jest dofinansowywane w wysokości 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę, z uwzględnieniem czasu pracy.

Obniżenie wymiaru czasu pracy

Pracodawca może obniżyć wymiar czasu pracy maksymalnie o 20%, nie więcej niż do połowy etatu, z zastrzeżeniem, że wynagrodzenie nie będzie niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę, uwzględniając wymiar czasu pracy. Co do zasady wynagrodzenie pracownika zostaje obniżone proporcjonalnie do obniżonego wymiaru czasu pracy.

W przypadku wystąpienia z wnioskiem o dofinansowanie w związku z obniżeniem wymiaru czasu pracy, wynagrodzenie jest dofinansowywane do wysokości połowy obniżonego wynagrodzenia, jednak nie więcej niż 40% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału.

Zarówno w przypadku ogłoszenia przestoju ekonomicznego, jak i obniżenia wymiaru czasu pracy, dofinansowanie nie przysługuje do wynagrodzeń pracowników, których wynagrodzenie uzyskane w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku o dofinansowanie, było wyższe niż 300% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 r. Prognozowane przecięte miesięczne wynagrodzenie brutto w gospodarce narodowej w 2020 r. wynosi 5227,00 zł. W praktyce oznacza to, iż z wnioskiem o dofinansowanie pracodawca nie będzie mógł objąć pracowników zarabiających powyżej 15 681 zł miesięcznie.

Obowiązek zawarcia porozumienia nadal obowiązujące

Przypominamy, iż nadal obowiązują przepisy nakazujące zawarcie porozumienia określającego warunki i tryb wykonywania pracy w okresie przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiaru czasu pracy pomiędzy pracodawcą a związkami zawodowymi lub przedstawicielami pracowników. Wymóg ten dotyczy także nowych podmiotów, które na podstawie znowelizowanych przepisów zostały upoważnione do ubiegania się o dofinansowanie.  Brak możliwości porozumienia się ze stroną społeczną uniemożliwia pracodawcy wystąpienie z wnioskiem o dofinansowanie z FGŚP.

Przepisy Tarczy antykryzysowej wskazują wprost minimalne postanowienia, które muszą zostać wskazane w porozumieniu:

  1. grupy zawodowe objęte przestojem ekonomicznym lub obniżonym wymiarem czasu pracy,
  2. obniżony wymiar czasu pracy obowiązujący pracowników,
  3. okres obowiązywania rozwiązań przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiaru czasu pracy.

Przy ustalaniu warunków i trybu wykonywania pracy w okresie przestoju ekonomicznego lub obniżenia wymiaru czasu nie stosuje się przepisów Kodeksu pracy dotyczących  wypowiedzeń zmieniających.

Zwracamy również uwagę, iż nadal będzie trzeba przekazać kopię zawartego porozumienia do właściwego okręgowego inspektora pracy w terminie 5 dni roboczych.

Zmiany w zakresie zakazu rozwiązywania umów o pracę w związku z otrzymanym dofinansowaniem z FGŚP

Tarcza antykryzysowa 2.0 wprowadza zmiany w zakresie zobowiązania pracodawcy do nierozwiązywania umów o pracę.

Zgodnie z dotychczasowymi przepisami pracodawca zobowiązany był do nierozwiązywania umów o pracę w okresie pobierania przez niego świadczenia, jak również w czasie odpowiadającemu okresowi, w którym pracodawca pobierał to świadczenie.

W praktyce oznaczało to, że jeśli przedsiębiorca zamierzał skorzystać z dofinansowania przez okres 3 miesięcy (maksymalny okres, na jaki dofinansowanie może zostać przyznane), to obowiązywał go zakaz wypowiadania umów o pracę przez okres pobierania dofinansowania, jak również w okresie 3 miesięcy po zakończeniu pobierania dofinansowania.

Zgodnie ze znowelizowanymi przepisami obowiązującymi od 18 kwietnia 2020 r., pracodawcy będą zobligowani do powstrzymania się od wypowiadania umów o pracę jedynie w okresie pobierania świadczeń z FGŚP.

Zespół Kancelarii D. Dobkowski sp.k. stowarzyszonej z KPMG w Polsce na bieżąco monitoruje propozycje zmian prawnych zarówno dla pracodawców jak i pracowników. Będziemy informować Państwa o rozwiązaniach jakie niesie Tarcza antykryzysowa, nowych aktach prawnych jak i ewentualnych dalszych wytycznych w związku z wirusem SARS-CoV-2.