CRBR już od 13 października 2019 roku CRBR już od 13 października 2019 roku

Do czego ma służyć Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych? | Zgodnie z przepisami ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu z dnia 1 marca 2018 roku (dalej „Ustawa”) Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych (dalej „Rejestr”) jest systemem teleinformatycznym służącym przetwarzaniu informacji o beneficjentach rzeczywistych spółek obowiązanych, wymienionych w Ustawie. Rejestr ma być jawny, a informacje o beneficjentach rzeczywistych zgromadzone w Rejestrze udostępniane nieodpłatnie, za pomocą środków komunikacji elektronicznej. 

Kim jest beneficjent rzeczywisty? | Przepisy Ustawy definiują beneficjenta rzeczywistego. Jest nim osoba fizyczna lub osoby fizyczne sprawujące bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad klientem poprzez posiadane uprawnienia, które wynikają z okoliczności prawnych lub faktycznych, umożliwiające wywieranie decydującego wpływu na czynności lub działania podejmowane przez klienta, osobę fizyczną lub osoby fizyczne, w imieniu których są nawiązywane stosunki gospodarcze lub przeprowadzana jest transakcja okazjonalna.

W odniesieniu do klientów będących osobami prawnymi innymi niż spółki, których papiery wartościowe są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym podlegającym wymogom ujawniania informacji wynikającym z przepisów prawa Unii Europejskiej lub odpowiadającym im przepisom prawa państwa trzeciego, za beneficjenta rzeczywistego zostanie uznana:

• osoba fizyczna będącą udziałowcem lub akcjonariuszem klienta, której przysługuje prawo własności więcej niż 25% ogólnej liczby udziałów lub akcji tej osoby prawnej,
  
• osoba fizyczna dysponującą więcej niż 25% ogólnej liczby głosów w organie stanowiącym klienta, także jako zastawnik albo użytkownik, lub na podstawie porozumień z innymi uprawnionymi do głosu,
• osoba fizyczna sprawującą kontrolę nad osobą prawną lub osobami prawnymi, którym łącznie przysługuje prawo własności więcej niż 25% ogólnej liczby udziałów lub akcji klienta, lub łącznie dysponującą więcej niż 25% ogólnej liczby głosów w organie klienta, także jako zastawnik albo użytkownik, lub na podstawie porozumień z innymi uprawnionymi do głosu,
• osoba fizyczna sprawującą kontrolę nad klientem poprzez posiadanie w stosunku do tej osoby prawnej uprawnień jednostki dominującej (zgodnie z ustawą o rachunkowości).

W sytuacji udokumentowanego braku możliwości ustalenia lub wątpliwości co do tożsamości osób fizycznych określonych powyżej oraz w przypadku niestwierdzenia podejrzeń prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu, za beneficjenta rzeczywistego będzie uznana osoba fizyczna zajmującą wyższe stanowisko kierownicze.

Natomiast, w przypadku klienta będącego trustem, za beneficjenta rzeczywistego uznawany będzie:

• założyciel,
  
• powiernik,
• nadzorca (jeśli jest ustanowiony),
• beneficjent,
• inna osoba sprawująca kontrolę nad trustem.

W przypadku klienta będącego osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, wobec którego nie stwierdzono przesłanek lub okoliczności mogących wskazywać na fakt sprawowania kontroli nad nim przez inną osobę fizyczną lub osoby fizyczne, przyjmuje się, że taki klient jest jednocześnie beneficjentem rzeczywistym.

Kto ma obowiązek składnia zgłoszeń do Rejestru? | Zgodnie z Ustawą do zgłaszania informacji o beneficjentach rzeczywistych i ich aktualizacji są obowiązane:

1. spółki jawne;
   
2. spółki komandytowe;
   
3. spółki komandytowo-akcyjne;
   
4. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością;
   
5. proste spółki akcyjne (od 1 marca 2020 roku);
   
6. spółki akcyjne, z wyjątkiem spółek publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 623).
   

Zgłoszenia do Rejestru dokonuje osoba uprawniona do reprezentacji spółki.

Jakie dane podlegają zgłoszeniu do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych? | Informacje podlegające zgłoszeniu do Rejestru dzielą się na dwie kategorie.

Pierwsza z nich dotyczy danych identyfikacyjnych spółek, które są obowiązane do przekazywania oraz aktualizacji informacji o beneficjentach rzeczywistych. Dane te obejmują: nazwę (firmę), formę organizacyjną, siedzibę, numer w KRS oraz NIP.

Druga kategoria danych obejmuje dane identyfikacyjne beneficjenta rzeczywistego i członka organu lub wspólnika uprawnionego do reprezentowania obowiązanych spółek. Zaliczamy do nich: imię i nazwisko, obywatelstwo, państwo zamieszkania, numer PESEL albo datę urodzenia – w przypadku osób nieposiadających numeru PESEL – oraz informację o wielkości i charakterze udziału lub uprawnieniach przysługujących beneficjentowi rzeczywistemu.

Jak dokonać zgłoszenia do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych? | Jak wspomnieliśmy powyżej, zgłoszenia do Rejestru dokonuje osoba uprawniona do reprezentacji spółki. Takie zgłoszenie składane jest w formie dokumentu elektronicznego oraz powinno być opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP. Co więcej, zgłoszenie do Rejestru musi zawierać oświadczenie osoby dokonującej zgłoszenia do Rejestru o prawdziwości informacji zgłaszanych do Rejestru. Oświadczenie to jest składane pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.

Należy pamiętać, iż podmioty obowiązane do zgłaszania informacji do Rejestru mają tylko na to 7 dni. Informacje powinny być zgłaszane do Rejestru nie później niż w terminie 7 dni od dnia wpisu spółek do KRS, a w przypadku zmiany przekazanych informacji – w terminie 7 dni od ich zmiany. Spółki wpisane do KRS przed 13 października 2019 roku zgłaszają do Rejestru informacje o beneficjentach rzeczywistych w terminie 6 miesięcy od tego dnia, tj. do 13 kwietnia 2020 roku.

Odpowiedzialność za informacje przekazywane do Rejestru | Należy zwrócić uwagę, że Ustawa ustanawia domniemanie prawne, iż zawarte w Rejestrze informacje o beneficjentach rzeczywistych są prawdziwe. Jednocześnie z prawidłowością ww. danych wiąże się odpowiedzialność odszkodowawcza. Zgodnie z przepisem art. 68 Ustawy osoba dokonująca zgłoszenia informacji o beneficjentach rzeczywistych i ich aktualizacji ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną zgłoszeniem do Rejestru nieprawdziwych danych, a także niezgłoszeniem w ustawowym terminie danych i zmian danych objętych wpisem do Rejestru, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą osoba dokonująca zgłoszenia informacji o beneficjentach rzeczywistych i ich aktualizacji nie ponosi odpowiedzialności.

Uważaj na kary | Ustawa przewiduje również możliwość nałożenia kary pieniężnej na ww. spółki obowiązane. W przypadku niedopełnienia przez nie obowiązku zgłoszenia informacji do Rejestru w terminie wskazanym w ustawie, podlegają karze pieniężnej do wysokości 1 000 000 zł.

Autorzy: Anna Białecka, Renata Kulpa