Ustawa o oznakowaniu produktów wytworzonych bez wykorzystania organizmów genetycznie zmodyfikowanych jako wolnych od tych organizmów przede wszystkim ma na celu zapewnienie konsumentom odpowiednich informacji o produkcie, jaki mają zamiar kupić – konsument powinien być informowany czy dany produkt wytworzony został przy pomocy GMO czy nie. Ustawa ta określa zasady oznakowania żywności i pasz jako wolnych od GMO, obowiązki podmiotów wprowadzających na rynek żywność lub pasze oznakowane jako wolne od GMO, zasady przeprowadzania kontroli przestrzegania tych przepisów jak również zasady odpowiedzialności podmiotów za ich naruszenie.
Żywność wolna od GMO, czyli jaka?
Zgodnie z przepisami Ustawy jako wolne od GMO będzie można znakować żywność i pasze. W odniesieniu do żywności jako wolna od GMO może zostać oznakowana zarówno żywność pochodzenia zwierzęcego jak i pochodzenia roślinnego.
Zgodnie z art. 3 Ustawy, żywność :
- pochodzenia roślinnego zawierająca, składająca się lub została wyprodukowana z organizmów dla których istnieją odpowiedniki, które zostały wpisane do rejestru żywności i paszy GMO,
- pochodzenia zwierzęcego jeżeli została pozyskana ze zwierząt lub od zwierząt w żywieniu których, w okresie karencji poprzedzającym jej pozyskanie nie były stosowane genetycznie zmodyfikowane pasze oraz u których proces żywienia, w okresie karencji poprzedzającym jej pozyskanie jest udokumentowany zgodnie z obowiązującymi przepisami i w sposób umożliwiający potwierdzenie spełnienia ww. warunku oraz składniki tej żywności będące produktami pochodzenia roślinnego, dla których istnieją odpowiedniki wpisane do wspólnotowego rejestru genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy prowadzonego przez Komisję Europejską,
będzie mogła zostać oznakowana jako wolna GMO.
Co więcej, przepisy Ustawy dopuszczają oznakowanie produktów jako wolnych od GMO nawet jeśli u zwierząt, z których lub od których został pozyskany produkt, były zastosowane wytworzone z GMO lub za ich pomocą określone produkty lecznicze weterynaryjne czy materiały paszowe niedostępne w innej formie lub dodatki paszowe lub pomoce przetwórcze.
Obowiązkowe znakowanie produktów?
Ustawa przewiduje, że oznakowanie żywności i pasz jako wolnych od GMO jest dobrowolne. Oznakowanie żywności i pasz jako wolnych od GMO polega na:
- umieszczeniu na opakowaniu lub etykiecie znaku graficznego,
- umieszczeniu w dokumentacji towarzyszącej określenia:
- bez GMO lub
- "wyprodukowane bez stosowania GMO”
w zależności od oznakowanego produktu.
Oprócz wymienionych powyżej sposób oznakowania, przepisy Ustawy przewidują iż w przypadku sprzedawanych luzem żywności i paszy przeznaczonej dla zwierząt domowych, w tym pakowanych na życzenie konsumenta w miejscu sprzedaży, ich oznakowanie jako wolnych od GMO stosuje się na wywieszce dotyczącej tych produktów. Co więcej, należy mieć na uwadze, by zastosowanie oznakowania o którym mowa powyżej nie sugerowało, że oznakowanie to odnosi się do innych produktów znajdujących się w tym samym miejscu sprzedaży.
Minister właściwy do spraw rolnictwa oraz minister właściwy do spraw rynków rolnych określą, w drodze rozporządzenia, opis i wzory znaków graficznych, które stosuje się w celu oznakowania jako wolnych od GMO:
- żywności pochodzenia roślinnego i żywności składającej się więcej niż z jednego składnika, w skład której nie wchodzi produkt pochodzenia zwierzęcego, oraz pasz,
- produktów pochodzenia zwierzęcego i żywności składającej się więcej niż z jednego składnika, w skład której wchodzi produkt pochodzenia zwierzęcego
- mając na względzie zapewnienie jednolitej formy prezentacji tego oznakowania i przekazywanie za pośrednictwem tych znaków informacji o specyfice produktów.
Obecnie, takie rozporządzenie nie zostało jeszcze wydane, jednak jego projekt stanowił załącznik do projektu Ustawy. Projekt rozporządzenia przewiduje następujące znaki graficzne: