Zgodnie z uzasadnieniem do projektu nowelizacji takie rozwiązanie nie tylko chroni podatników przed zakwestionowaniem ceny przez organ, ale ma też na celu ograniczenie zakresu obowiązków dokumentacyjnych. W przypadku spełnienia warunków, podatnicy są bowiem zwolnieni z obowiązku przygotowania analizy porównawczej do danej transakcji. Rozwiązania typu safe harbour stosowane są już w wielu innych krajach i co do zasady mają n celu wprowadzenie uproszczeń w odniesieniu do nieskomplikowanych, rutynowych transakcji. Dla przykładu w Szwajcarii czy Rosji stosowane są uproszczenia dotyczące finansowania wewnątrzgrupowego, z kolei w Singapurze – uproszczenia związane z rutynowymi usługami wewnątrzgrupowymi i pożyczkami. W Polsce, zgodnie ze znowelizowanymi przepisami, safe harbours mają zastosowanie do dwóch kategorii transakcji, tj. usług o niskiej wartości dodanej oraz pożyczek, kredytów i emisji obligacji.

Geneza i przesłanki wprowadzenia

Pod warunkiem spełnienia wymogów określonych w przepisach Ustawy o CIT, zastosowanie uproszczonych zasad rozliczeń w transakcjach usługowych (art. 11f) lub pożyczkowych (art. 11g) skutkuje uznaniem ceny (lub jej elementu) w transakcji z podmiotem powiązanym za rynkową, w związku z czym organ podatkowy odstępuje od określenia dochodu lub straty podatnika w tym zakresie. Zgodnie z uzasadnieniem do projektu nowelizacji takie rozwiązanie nie tylko chroni podatników przed zakwestionowaniem ceny przez organ, ale ma też na celu ograniczenie zakresu obowiązków dokumentacyjnych. W przypadku spełnienia warunków, podatnicy są bowiem zwolnieni z obowiązku przygotowania analizy porównawczej do danej transakcji. Rozwiązania typu safe harbour
stosowane są już w wielu innych krajach i co do zasady mają n celu wprowadzenie uproszczeń w odniesieniu do nieskomplikowanych, rutynowych transakcji. Dla przykładu w Szwajcarii czy Rosji stosowane są uproszczenia dotyczące finansowania wewnątrzgrupowego, z kolei w Singapurze – uproszczenia związane z rutynowymi usługami wewnątrzgrupowymi i pożyczkami. W Polsce, zgodnie ze znowelizowanymi przepisami, safe harbours mają zastosowanie do dwóch kategorii transakcji, tj. usług o niskiej wartości dodanej oraz pożyczek, kredytów i emisji obligacji.

Uproszczone zasady rozliczeń dotyczące usług o niskiej wartości dodanej znajdą zastosowanie w odniesieniu do transakcji, w których narzut na kosztach usług został określony przy wykorzystaniu metody koszt plus lub metody marży transakcyjnej netto. Dopuszczalna wartość narzutu została określona na poziomie nie wyższym niż 5% w przypadku nabycia usług i nie niższym niż 5% w przypadku świadczenia usług. Tym samym w odniesieniu do transakcji pomiędzy podmiotami krajowymi zastosowanie uproszczeń będzie możliwe wyłącznie w przypadku ustalenia wartości narzutu na poziomie równym 5%, co odpowiada rekomendacjom zawartym w Wytycznych OECD oraz wnioskom Wspólnego Forum UE ds. Cen Transferowych. Ponadto, aby usługodawca mógł skorzystać z dobrodziejstw uproszczonych zasad rozliczeń w transakcji nie może być podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd w tzw. raju podatkowym. Z kolei usługobiorca zobowiązany jest do posiadania kalkulacji zawierającej informacje o rodzaju i wysokości kosztów uwzględnionych w kalkulacji wartości wynagrodzenia, a także o sposobie zastosowania, wraz z uzasadnieniem wyboru kluczy alokacji dla wszystkich usługobiorców powiązanych. Należy podkreślić, że przepis znajdzie zastosowanie wyłącznie do usług wymienionych w załączniku nr 6 do Ustawy o CIT, obejmującym m.in. usługi w zakresie księgowości i audytu, usługi związane z zasobami ludzkimi, usługi informatyczne, prawne czy administracyjno-biurowe. Ponadto usługi muszą mieć charakter usług wspomagających działalność gospodarczą usługobiorcy i nie mogą stanowić podstawowego przedmiotu działalności grupy podmiotów powiązanych. Ponadto, wartość usług świadczonych przez usługodawcę na rzecz podmiotów niepowiązanych ograniczono do 2% całkowitej wartości tych usług (świadczonych na rzecz podmiotów powiązanych i niepowiązanych). Dodatkowo usługi nie mogą być przedmiotem dalszej
odprzedaży przez usługobiorcę, z wyjątkiem refakturowania. W przypadku łącznego spełnienia powyższych kryteriów, organ odstępuje od określenia dochodu lub straty podatnika w zakresie wysokości narzutu na kosztach.

W przypadku transakcji polegających na udzieleniu lub otrzymaniu pożyczki lub kredytu czy emisji lub objęciu obligacji, zastosowanie uproszczonych zasad rozliczeń będzie możliwe, jeżeli oprocentowanie w momencie zawarcia umowy określane jest w oparciu o odpowiedni rodzaj stopy bazowej i marżę wskazane w stosownym obwieszczeniu aktualnym na dzień zawarcia umowy. Informacja w zakresie zasad ustalania oprocentowania obowiązujących od początku 2019 r. została zawarta w Obwieszczeniu Ministra Finansów z dnia 21 grudnia 2018 r., zgodnie z którym rodzaj bazowej stopy procentowej stanowi, w zależności od waluty transakcji, WIBOR 3M, LIBOR USD 3M, EURIBOR 3M, LIBOR CHF 3M lub LIBOR GBP 3M. Stopa bazowa zostaje powiększona o marżę wynoszącą 2 punkty procentowe, a w przypadku stopy bazowej o wartości mniejszej od zera, stanowiącą sumę wartości bezwzględnej stopy bazowej i 2 punktów procentowych (w takim przypadku ostateczna wartość oprocentowania znajduje się zatem na poziomie marży). Określona w ten sposób wartość jest marżą maksymalną dla otrzymującego i minimalną dla udzielającego finansowanie. Dodatkowym kryterium warunkującym możliwość zastosowania safe harbour jest zawarcie transakcji maksymalnie na okres 5 lat. W trakcie roku obrotowego łączny poziom zobowiązań albo należności podmiotu powiązanego z tytułu kapitału (bez uwzględnienia wartości odsetek) z podmiotami powiązanymi nie może przekraczać 20 mln złotych, przy czym wartość odnoszona do limitu jest określana odrębnie dla finansowania udzielonego i otrzymanego, niezależnie od jego formy. Kolejnym warunkiem możliwości zastosowania uproszczonych zasad rozliczeń jest brak dodatkowych opłat innych niż odsetki, np. prowizji lub premii, a finansowanie nie może być udzielane przez podmiot z tzw. raju podatkowego. W przypadku łącznego spełnienia powyższych kryteriów, organ odstępuje od określenia dochodu lub straty w zakresie wysokości oprocentowania. Wejście w życie przepisów Co do zasady podatnicy mają możliwość zastosowania znowelizowanych przepisów w zakresie dokumentacji cen transferowych również w odniesieniu do 2018 r., jednak regulacje dotyczące safe harbours obowiązują dopiero w latach podatkowych rozpoczętych nie wcześniej niż 1 stycznia 2019 r. Mamy nadzieję, że omawiane regulacje rzeczywiście umożliwią podatnikom prowadzenie bezpiecznych rozliczeń podatkowych w powyższym zakresie oraz spowodują ograniczenie obciążeń administracyjnych związanych z dokumentowaniem transakcji z podmiotami powiązanymi i wykazywaniem rynkowości stosowanych warunków cenowych.