KPMG Türkiye Vergi Şirket Ortağı Emrah Akın, 2016 yılının ilk beş aylık bütçe gerçekleşme raporunu analiz etti. Bütçe gelir performansının bu dönemin en dikkat çekici noktalarından biri olduğunu vurgulayan Akın, açıklanan bazı verilere dikkat çekerek, ”Geçen yıl aynı dönemde ‘bütçe gelirleri’ yüzde 12,5 artışla 197,9 milyar TL olarak gerçekleşmişken, bu yıl Ocak-Mayıs döneminde yüzde 16,7 artış ile 230,9 milyar TL gelir elde edildi” dedi.  Vergi tarafında artış performansının geçen yıla kıyasla bir parça düşük olduğunu belirten Akın, “bu dönemde yüzde 11,5 artış (2015’te bu oran yüzde 14,7’ydi) ve 183,4 milyar TL vergi gerçekleşmesi var” şeklinde konuştu. 

İthalden alınan KDV’ye dikkat çeken Akın, “Sadece yüzde 2,9 artmış durumda. 2015’te yüzde 11,8 artış görmüştük. Üretim ve ihracatımızın ithalata olan bağımlılığının yüksek olduğu düşünülünce, ithalden alınan KDV’de gözlemlenen düşük artış ekonomik dinamizm ve büyüme rakamları bağlamında olumsuz bir gidişata işaret ediyor olabilir. Ancak, bu durumun ‘cari açık’ için olumlu bir etkisi olacağının da altını çizmemiz gerekiyor” yorumunu yaptı.

Akın şöyle devam etti: “Bu dediklerimizi biraz açalım. İthalde alınan KDV ile ‘dış ticaret açığı ve cari açık’ ilişkisi malum; ithalden alınan KDV rakamının mevcut durumu, dış ticaret dengesi ve cari açık bağlamında ‘pozitif’ bir işaret; çünkü ithalat azalışına işaret ediyor. Diğer taraftan, üretimimizin ham madde ve aramalı bakımından, ithalata olan bağımlılığının yüksek olduğunu düşününce, ithalden alınan KDV’nin Ocak-Mayıs dönemi verileri, iç ekonomik dinamizm ve ihracat performansımızın önümüzdeki dönem yavaşlayabileceğine dair kuvvetli bir işaret veriyor da denilebilir.”

Vergi gelirlerin gelecek aylardaki performansının, iç ekonomik canlanmaya ve bu canlanmanın KDV ile ÖTV kanallarında yaratacağı hareketlenmeye bağlı olacağını belirten Akın, şunları ekledi: “Vergi gelirleri için yılın geri kalanında iç ekonomik dinamizm çok kıymetli olacağını söyleyebiliriz. ‘Dâhilde alınan KDV (yüzde 11,6 artış) ve ÖTV (yüzde 12,4 artış)’ kanallarındaki gerçekleşmeler ise geçen yılın biraz altında. Bütçe’nin amiral gemileri olan ‘bu iki vergi’ bu yıl vazifelerini yerine getirmezlerse, yılın ikinci yarısında ek gelir bulma kaygısı gündeme gelebilir.” 

ÖTV ve KDV’ye bakıldığında ‘iç ekonomik dinamizm için tehlike çanları henüz çalmıyor’ diyen  Akın, ÖTV içinde en başarılı artış performansının yüzde 18,6 ile tütün mamullerine ait olduğunu belirtti. 

Dönemin artış şampiyonunun yüzde 23,4 artışla Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi olduğunu aktaran Akın, Kurumlar Vergisinin de yüzde 19,2 artış ve 20,2 milyar TL ile başarılı bir performans gösterdiğini belirtti. 

Akın bütçenin giderler tarafıyla ilgili olarak da şu yorumları yaptı: “Gider tarafına gelince; ‘bütçe giderleri’ Ocak-Mayıs döneminde yüzde 10,8 oranında artmış ve 221,9 milyar TL olarak gerçekleşmiş durumda. Geçen yıl aynı dönemde artışın yüzde 12,1 ve gider toplamının 200,3 milyar TL olduğu düşünülürse rakamlar sevindirici. Bu dönem, gider tarafı, bütçenin en güçlü kanadı diyebiliriz.” 

Faiz dışı fazlanın bu dönemde geçen yıla kıyasla yüzde 29,9 artarak 33,2 milyar TL olduğunu vurgulayan Akın, “Bu göstergenin Ocak-Mayıs döneminde Bütçe’ye ilişkin bir başka olumlu parametre olduğunu belirtmemiz lazım” yorumunu yaptı. 

Akın bütçe açığıyla ilgili de şu yorumu yaptı: “Bütçenin, 2015 Ocak-Mayıs döneminde 2,4 milyar TL ‘açık’ vermiş iken; 2016’nın aynı döneminde 9 milyar TL “fazla” verdiğini görüyoruz. Bu çok başarılı rakamın arkasında ilk 5 aylık dönem için olumlu seyreden ‘gider’ ve ‘gelir’ rakamları  var. Bütçe ‘fazla’ rakamı mali denge açısından ‘endişeye gerek yok’ diyor; ancak bütçe gelirlerinin yılın ikinci yarısında daha sıkı izlenmesi gerektiğini hatırlatmakla yetinelim.”

Figen Tahiroğlu Würsching

Kurumsal İletişim ve Pazarlama, Kıdemli Müdür

Tel: +90 216 681 90 00

ftahiroglu@kpmg.com