23 listopada br. w Dzienniku Ustaw opublikowana została ustawa o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, zawierająca pakiet zmian podatkowych w ramach rządowego programu Polski Ład. Zgodnie z postanowieniami tej ustawy osoby powołane do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania, które z tego tytułu otrzymują wynagrodzenie, podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu. Powstanie obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenie zdrowotne dla tej grupy ubezpieczonych może skomplikować ich sytuację związaną z ubezpieczeniami społecznymi.
Jeżeli w Państwa organizacji członkowie zarządu, rady nadzorczej lub prokurenci otrzymują wynagrodzenie na podstawie uchwały i jednocześnie są aktywni zawodowo poza Polską, zachęcamy do zapoznania się z poniższymi informacjami.
Na czym polega zmiana?
Zmiana polega na wprowadzeniu do ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych nowej kategorii podmiotów, które podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu w Polsce - osób wykonujących funkcje na podstawie powołania. Dotychczas osoby takie nie podlegały obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu ani zdrowotnemu.
Zmiana powoduje, że osoba która jest aktywna zawodowo również poza Polską może zostać objęta przepisami rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) z dnia 29 kwietnia 2004 r. nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Jednocześnie sytuacja, w której osoba jest jednocześnie zgłoszona do ubezpieczeń w co najmniej dwóch różnych państwach, jest sprzeczna z rozporządzeniem 883/2004, które jako jedną z naczelnych zasad wskazuje zasadę stosowania wyłącznie jednego ustawodawstwa z zakresu ubezpieczeń społecznych.
W związku z powyższym w takim przypadku należy na nowo określić ustawodawstwo z zakresu ubezpieczeń społecznych, któremu osoby pełniące swoje funkcje na podstawie aktu powołania, w tym członkowie zarządu, powinni podlegać począwszy od 1 stycznia 2022 r. Dość powszechne są przypadki, w których osoba zasiadająca w zarządzie polskiej spółki jest jednocześnie zatrudniona przez inny podmiot zagraniczny na podstawie np. umowy o pracę.
Rozporządzenie 883/2004 przewiduje trzy podstawowe czynniki, które wpływają na określenie właściwego ustawodawstwa:
- miejsce zamieszkania;
- miejsce siedziby zatrudniających pracodawców;
- czas pracy lub wynagrodzenie oraz kraj, w którym ta praca jest faktycznie wykonywana.
Analiza powyższych kryteriów pozwala na rozstrzygnięcie, czy członek zarządu powinien podlegać ustawodawstwu z zakresu ubezpieczeń społecznych w państwie zamieszkania, czy też w jego przypadku decydowała będzie siedziba pracodawcy lub jednego z pracodawców.
W zależności od konkretnej sytuacji danej osoby konieczne może okazać się odprowadzanie składek na ubezpieczenia społeczne od zagranicznej umowy o pracę w Polsce lub odwrotnie – wynagrodzenie z tytułu pełnionej funkcji w zarządzie polskiej spółki może podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym w innym państwie.
Kogo dotyczy zmiana?
Zmiana dotyczy osób pełniących funkcje na podstawie powołania, które z tego tytułu pobierają wynagrodzenie.
Obejmuje między innymi członków zarządów czy prokurentów, którzy uzyskują wynagrodzenie nie w oparciu o umowę o pracę lub inny tytuł prawny, ale na podstawie aktu powołania do wykonywania wspomnianej funkcji.
Jakie działania należy podjąć w związku z planowaną zmianą?
Spółka zobowiązana będzie do weryfikacji obowiązku zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego członków zarządu na podstawie przepisów rozporządzenia 883/2004, a w przypadku gdy taki obowiązek powstaje - do zgłoszenia wspomnianych osób do ubezpieczenia oraz pobierania jako płatnik na bazie miesięcznej należnej składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Jaki wpływ może mieć planowana zmiana na prowadzoną działalność?
Zmiana nie wpływa bezpośrednio na prowadzoną działalność, jednakże wprowadza nowe zasady dotyczące wynagrodzeń osób wykonujących funkcje w spółkach handlowych na podstawie aktu powołania.
Ze względu na podleganie ubezpieczeniu zdrowotnemu, otrzymywane przez takie osoby od stycznia 2022 r. miesięczne wynagrodzenie ulegnie odpowiedniemu zmniejszeniu. Może to wiązać się z oczekiwaniami odnośnie wyrównania wynagrodzenia, które ulegnie obniżeniu ze względu na konieczność pobierania składki na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 9 proc. wynagrodzenia. W niektórych przypadkach konieczne może być zgłoszenie zagranicznych podmiotów jako płatników składek w Polsce i odprowadzanie składek na ubezpieczenia społeczne w Polsce również z pozostałych tytułów.
Jak możemy pomóc?
Zmiana sytuacji ubezpieczeniowej osób pełniących funkcje na podstawie powołania w związku z objęciem ich ubezpieczeniem zdrowotnym od 1 stycznia 2022 r. będzie wymagała szczególnej uwagi.
W związku z powyższą kwestią KPMG oferuje usługi, których zakres obejmuje m.in.:
- analizę istniejącego modelu wynagradzania osób, które zostaną objęte powyższą zmianą, wraz z przedstawieniem alternatywnych modeli wynagradzania, które mogą być dla nich wprowadzone;
- analizę sytuacji członków zarządu i pozostałych osób objętych zmianą oraz ocenę, któremu ustawodawstwu z zakresu zabezpieczenia społecznego powinni podlegać, a w przypadku gdy będzie to polskie ustawodawstwo – przygotowanie wniosku do ZUS o jego potwierdzenie i wydanie zaświadczenia A1;
- przygotowanie rekomendacji co do zmian w strukturze zatrudnienia w przypadku, gdy zmiana ustawodawstwa właściwego z zakresu ubezpieczeń społecznych nie będzie pożądana;
- rejestrację zagranicznych podmiotów jako płatników składek na ubezpieczenia społeczne w Polsce oraz obsługę w zakresie rozliczeń z ZUS.
Jeżeli są Państwo zainteresowani szczegółami dotyczącymi omawianego zagadnienia, prosimy o kontakt.
