Strategia podatkowa – dobry moment na weryfikację procesu rozliczeń podatkowych

W Australii określone podmioty mogą dobrowolnie ujawniać na swoich stronach internetowych informacje podatkowe według określonych wytycznych, natomiast w Wielkiej Brytanii upublicznienie strategii podatkowej jest obowiązkowe w przypadku dużych podatników. Wprowadzenie do polskiego porządku prawnego analogicznych rozwiązań ma na celu zwiększenie transparentności rozliczeń podatkowych największych podatników CIT. Przygotowanie strategii podatkowej może spełnić także dodatkowe funkcje, warto zatem, przy okazji realizacji tego obowiązku, rozważyć również weryfikacje metod rozliczania podatku w spółce, co dodatkowo może ograniczyć ryzyko błędów, oraz związanej z nimi ewentualnej odpowiedzialności karnej skarbowej. 

Obowiązek sporządzenia i podania do publicznej wiadomości strategii podatkowej dotyczy Podatkowych Grup Kapitałowych oraz podatników CIT, których przychody przekroczyły 50 mln EUR w roku podatkowym. Informacja o realizowanej strategii podatkowej powinna zostać sporządzona w języku polskim i umieszczona na stronie internetowej podatnika. 

Strategia podatkowa powinna zawierać m.in. 

—   ogólne informacje o stosowanych przez podatnika procesach oraz procedurach dotyczących zarządzania wykonywaniem obowiązków podatkowych i zapewniających ich prawidłowe wykonanie, a także o dobrowolnych formach współpracy z KAS,

—   informacje o realizacji obowiązków podatkowych, w tym informacje o liczbie przekazanych schematów podatkowych,

—   szczegółowe informacje o transakcjach z podmiotami powiązanymi o wartości powyżej 5% sumy bilansowej aktywów w rozumieniu przepisów ustawy o rachunkowości, ustalanej na podstawie zatwierdzonego sprawozdania finansowego; informacje o planowanych lub podjętych działaniach restrukturyzacyjnych, które mogą mieć wpływ na wysokość zobowiązań podatkowych podatnika lub podmiotów powiązanych; informacje o złożonych wnioskach o wydanie interpretacji podatkowych, wiążącej informacji stawkowej, wiążącej informacji akcyzowej oraz informacji w zakresie rozliczeń podatkowych z podatnikami z tzw. „rajów podatkowych”.

Jak wskazano w uzasadnieniu projektu ustawy nowelizującej, która wprowadziła omawiane zmiany, ustawa o CIT zawiera otwarty katalog elementów, które powinny zostać objęte informacją o realizowanej strategii podatkowej. Podatnik może ją dodatkowo uzupełnić o informacje, które z jego perspektywy są istotne na przykład z uwagi na charakter, rodzaj i rozmiar prowadzonej działalności.

Informacja o realizowanej strategii podatkowej za dany rok podatkowy, powinna zostać opublikowana w terminie do końca dwunastego miesiąca następującego po zakończeniu roku podatkowego. Zgodnie z wykładnią Ministerstwa Finansów, oraz przy jednoczesnym braku jednoznacznych przepisów przejściowych, pierwsza informacja będzie dotyczyła strategii za 2020 r., a podatnicy, u których rok podatkowy pokrywa się z kalendarzowym, będą musieli ją opublikować do 31 grudnia 2021 r. Wskazanym jest więc podjęcie działań w tym zakresie w nadchodzących miesiącach i rozważenie najlepszych opcji realizacji strategii podatkowej.

Mając na względzie powyższe, w pierwszej kolejności istotne jest, aby spółka posiadała wewnętrzne regulacje dotyczące procesów zachodzących podczas rozliczania podatku. Powszechną praktyką jest, iż wiele spółek posiada procedury lub instrukcje, które określają sposób wykonywania obowiązków podatkowych oraz wskazują osoby odpowiedzialne za przeprowadzanie poszczególnych działań. Kluczowym procesem związanym z realizacją projektu w zakresie przygotowania do publikacji strategii podatkowej jest zatem dokonanie przeglądu posiadanych procedur w zakresie ich aktualności i stosowania w praktyce. Działanie takie umożliwi zidentyfikowanie luk w procedurach oraz uaktualnienie ich do wymagań wynikających z obowiązujących przepisów. Podczas realizacji projektu z zakresu strategii podatkowej warto zwrócić szczególną uwagę na te aspekty funkcjonujących w spółce procesów i metod działania, które mogą generować ryzyka podatkowe, czy procesy, gdzie możemy zidentyfikować niewystarczający poziom kontroli. Niewątpliwie warto wykorzystać proces weryfikacji procedur w celu ograniczenia ryzyka podciągnięcia do odpowiedzialności karnej skarbowej zarządu i pracowników zajmujących się sprawami finansowymi, a zwłaszcza podatkowymi spółki, ze szczególnym uwzględnieniem między innymi mechanizmów wyłączenia winy w nadzorze, czy winy w wyborze

Realizacja obowiązków wynikających ze sporządzenia i publikacji strategii podatkowej jest dobrym momentem na identyfikacje potencjalnych błędów lub luk w procesie realizacji zobowiązań podatkowych. W trakcie przeglądu procedur warto zwrócić szczególną uwagę na:

—   aktualizację procedur obejmującą ich weryfikację ze stanem faktycznym – procedury, które nie są stosowane w praktyce nie pozwalają na osiągnięcie korzystnych efektów możliwej minimalizacji ryzyk karnych skarbowych,

—   analizę czy obowiązujące procesy realizują zasadę „czterech oczu” (ang. Four Eyes Principle), wskazującej na to, że każde działanie podejmowane przez pracowników, które może generować materialne ryzyko dla spółki powinno być dodatkowo weryfikowane,

—   rozdzielenia odpowiedzialności, na przykład w postaci kolektywnego podejmowania najważniejszych decyzji w spółce.

Powyższy sposób realizacji omawianych obowiązków umożliwi wprowadzenie zmian zwiększających bezpieczeństwo pracowników jak również pozwoli wykorzystać czas spędzany na realizacji obowiązków podatkowych w sposób efektywny dla spółki. 

Joanna Krzemińska, Partner Associate w Dziale Doradztwa Podatkowego, w Zespole Financial Services Tax w KPMG w Polsce

Anna Sęk, Menedżer w Dziale Doradztwa Podatkowego, w Zespole Financial Services Tax w KPMG w Polsce