W 2020 roku wydano dwie istotne interpretacje ogólne w zakresie 50% kosztów autorskich oraz samochodów służbowych. Wydanie wskazanych interpretacji ogólnych było potrzebne, bowiem poruszone problemy były przedmiotem niejednolitej praktyki organów podatkowych.
Rok 2020 zaowocował wydaniem 2 istotnych interpretacji ogólnych w zakresie zagadnień dotyczących podatku dochodowego od osób fizycznych (dalej: „PIT”).
Interpretacje ogólne dotyczyły:
- Zryczałtowanego przychodu pracownika związanego z wykorzystywaniem samochodu służbowego do celów prywatnych (sygn. DD3.8201.1.2020); oraz
- Zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodów do wynagrodzenia autorskiego (sygn. DD3.8201.1.2018).
Wydanie wskazanych interpretacji ogólnych oczywiście było potrzebne, bowiem poruszone problemy były przedmiotem niejednolitej praktyki organów podatkowych. W niniejszym artykule, w skrótowej formie przedstawiam główne tezy wskazane w interpretacjach, które powinny być istotne z punktu widzenia płatników i podatników PIT.
Zryczałtowany przychód pracownika związany z wykorzystywaniem samochodu służbowego do celów prywatnych
Główną kontrowersją związaną ze zryczałtowanym rozpoznawaniem przychodu pracowników w związku z używaniem samochodu służbowego do celów prywatnych jest określenie czy przychód ryczałtowy wskazany w ustawie o PIT obejmuje dodatkowe świadczenia związane z używaniem auta (np. karty paliwowe, koszty przeglądów). Duża część wydawanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej interpretacji indywidualnych negowała uwzględnianie w kwocie ryczałtowego przychodu pracownika kosztów paliwa pokrytych przez pracodawcę.
Wskazana wyżej kwestia została wyjaśniona przez Ministra Finansów w wydanej interpretacji ogólnej, zgodnie z którą koszty związane z utrzymaniem i ogólnym użytkowaniem samochodu finansowane przez pracodawcę, udostępniającego pracownikowi samochód służbowy do wykorzystywania do celów prywatnych, mieszczą się w zryczałtowanym przychodzie, o którym mowa w art. 12 ust. 2a ustawy o PIT.
Minister Finansów zaznaczył, że głównym celem uregulowania w ustawie o PIT kwestii nieodpłatnego świadczenia z tytułu wykorzystywania samochodu służbowego do celów prywatnych, było ułatwienie sposobu określania wartości tego przychodu.
Interpretacja przepisów prowadząca do konieczności dodatkowego ustalania wartości przychodu z tytułu np. wykorzystanego dla celów prywatnych paliwa, stałaby w sprzeczności z intencją ustawodawcy, który dążył do uproszczenia zasad obliczenia wartości przychodu.
Minister Finansów poparł w swojej argumentacji ugruntowaną linię orzeczniczą sądów administracyjnych, zgodnie z którą ryczałtowo określona wartość nieodpłatnego świadczenia obejmuje ponoszone przez pracodawcę koszty związane z utrzymaniem i ogólnym użytkowaniem samochodu, w tym: paliwo, ubezpieczenie, wymianę opon, naprawy, przeglądy, które zakład pracy – jako właściciel samochodu – musi ponieść, aby samochód był sprawny i mógł uczestniczyć w ruchu drogowym.
Należy zaznaczyć, że zgodnie z interpretacją ogólną dodatkowe koszty, takie jak opłaty parkingowe, czy opłaty za przejazdy autostradą nie są uznawane za świadczenia objęte kwotą określającą zryczałtowany przychód. W interpretacji wskazano, że w ustawie mowa jest jedynie o świadczeniach związanych z wykorzystaniem samochodu służbowego, przez co pochodne koszty związane z podróżą samochodem nie mogą być kwalifikowane jako korzystanie z samochodu.
Zastosowanie 50% kosztów uzyskania przychodów do wynagrodzenia autorskiego
W drugiej z omawianych interpretacji wskazano warunki, których spełnienie umożliwia zastosowanie 50% kosztów uzyskania przychodów w odniesieniu do przychodów z umowy o pracę albo umów cywilnoprawnych z tytułu korzystania z praw autorskich i praw pokrewnych lub rozporządzania tymi prawami.
Interpretacja jest korzystna dla płatników i podatników, bowiem przedstawione zasady wydają się być nastawione na ułatwienie korzystania z tego rozwiązania.
Zgodnie z interpretacją ogólną Ministra Finansów, następujące warunki powinny być spełnione celem kwalifikacji wynagrodzenia, jako honorarium autorskie podlegające zastosowaniu 50% kosztów uzyskania przychodu:
- powstanie utworu będącego przedmiotem prawa autorskiego, warunkujące korzystanie przez twórcę z praw autorskich i umożliwiające rozporządzanie majątkowym prawem autorskim do utworu;
- dysponowanie obiektywnymi dowodami potwierdzającymi powstanie utworu będącego przedmiotem prawa autorskiego;
- wyraźne wyodrębnienie honorarium autorskiego od innych składników wynagrodzenia poza przypadkami, w których 50 proc. koszty uzyskania przychodów można stosować do całości wynagrodzenia twórcy.
Wydana przez Ministra Finansów interpretacja nie określa sposobu ustalania wysokości honorarium autorskiego. Ta kwestia pozostaje w zakresie swobody kontraktowej stron umowy.
Wskazano ponadto, że wynagrodzenie autorskie może być wypłacone przed powstaniem utworu (w tym, w trakcie jego tworzenia).
Minister Finansów wyjaśnił kilka kwestii, które wcześniej powodowały liczne kontrowersje, tj. przede wszystkim wskazano, że:
- celem stosowania 50% kosztów uzyskania przychodu, w danej sytuacji musi dojść do przeniesienia praw autorskich na pracodawcę (często prawa autorskie w relacji pracownik – pracodawca automatycznie przysługują pracodawcy, tak więc tę sytuację należy odpowiednio uregulować umownie);
- nie jest wystarczające oświadczenie pracodawcy / innego podmiotu i pracownika / strony umowy cywilnoprawnej stwierdzające, że została wykonana praca twórcza, bez określenia jaki utwór powstał lub powstawał (konieczne jest powiązanie honorarium autorskiego z faktycznym tworzeniem utworu);
- nie jest wystarczające procentowe określenie w umowie o pracę czasu przeznaczonego na pracę twórczą lub ustalenie go na podstawie ewidencji czasu pracy, gdyż z takiego wyróżnienia nie wynika, czy jakikolwiek utwór rzeczywiście powstał lub powstawał (również konieczne jest powiązanie z tworzeniem utworu);
- strony umowy mogą przyjąć dowolną zasadę określenia honorarium autorskiego. Umowa może wprost wskazywać kwotę honorarium lub przewidywać zasadę procentowego określania honorarium w stosunku do ogólnej kwoty wynagrodzenia, z tym, że honorarium musi być powiązane ze stworzeniem / tworzeniem konkretnego utworu/ów (czy też utworów określonych rodzajowo). Kalkulacja wynagrodzenia autorskiego może zostać oparta również na, czasie poświęconym przez twórcę na stworzenie / tworzenie utworu pracowniczego (np. timesheet) przy prowadzonej przy tym dokumentacji utworów.
Działania Ministra Finansów należy ocenić jak najbardziej pozytywnie. Wskazane interpretacje ogólne pozwolą na ujednolicenie praktyki organów podatkowych i podniosą zaufanie do organów podatkowych. Należy jednak pamiętać, że istnieje wiele kontrowersyjnych kwestii związanych z podatkiem PIT, które również warto byłoby rozstrzygnąć w drodze interpretacji ogólnej. Wszyscy mamy nadzieję, że ta forma rozwiewania wątpliwości płatników, podatników, ale też ekspertów zajmujących się podatkami będzie coraz częściej stosowana przez Ministra Finansów.
Autor: Autor: Leszek Marciniak, menedżer w dziale doradztwa podatkowego w zespole Global Mobility Service w KPMG w Polsce
