7 maja 2020 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „TSUE”) wydał kolejny wyrok dotyczący stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej dla celów VAT (nr sprawy C‑547/18).

Podatnicy oczekiwali, że TSUE odpowie na pytanie, czy sam fakt posiadania spółki zależnej w Polsce prowadzi do powstania stałego miejsca prowadzenia działalności w VAT dla spółki zagranicznej. Czy TSUE spełnił te oczekiwania? Poniżej przedstawiamy szczegóły orzeczenia.

Sprawa dotyczyła polskiej spółki Dong Yang Electronics Sp. z o.o. (dalej: „Dong Yang”), która świadczyła usługi na rzecz spółki koreańskiej. Usługi polegały na montażu płytek PCB przy użyciu materiałów i komponentów stanowiących własność spółki koreańskiej.

Materiały do produkcji były dostarczane przez polską spółkę zależną od spółki koreańskiej. Dong Yang przekazywała gotowe PCB do polskiej spółki zależnej, która na podstawie umowy ze spółką koreańską wykorzystywała te PCB do celów produkcji modułów TFT LCD.

Dong Yang uznała świadczone usługi montażu za opodatkowane w państwie siedziby usługobiorcy, tj. w Korei.

Taką kwalifikację zakwestionowały polskie organy podatkowe stwierdzając, że polska spółka zależna stanowiła stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej spółki koreańskiej. W konsekwencji Dong Yang została zobowiązana do opodatkowania usług montażu podatkiem VAT.

Dong Yang zaskarżyła decyzję organu do WSA we Wrocławiu, który postanowił zapytać TSUE, czy istnienie stałego miejsca prowadzenia działalności może być wywiedzione z samego faktu istnienia spółki zależnej, czy też usługodawca musi wziąć pod uwagę stosunki umowne między spółką dominującą a tą spółką zależną. 

TSUE uznał, że o ile możliwe jest powstanie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej przez spółkę zależną na rzecz spółki dominującej, o tyle taki stan rzeczy uzależniony jest od spełnienia innych, materialnych przesłanek (wynikających z definicji prawnej stałego miejsca działalności), ocenianych w kontekście rzeczywistości gospodarczej i handlowej.

W związku z tym, nie jest dopuszczalne wywiedzenie istnienia stałego miejsca prowadzenia działalności wyłącznie z faktu, że spółka zagraniczna posiada w Polsce spółkę zależną.

TSUE stwierdził również, że w celu ustalenia stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, usługodawca nie jest zobowiązany do badania stosunków umownych łączących spółkę zagraniczną z jej polską spółką zależną.

Wyrok TSUE to ważny głos w długoletniej dyskusji na temat stałego miejsca prowadzenia działalności. W ostatnim czasie polskie organy podatkowe przyjmowały restrykcyjne stanowisko, skutkujące coraz większą liczbą przypadków, w których spółki zagraniczne musiały rozpoznawać w Polsce stałe miejsce prowadzenia działalności na cele VAT. Wydaje się, że próby automatycznego uznania polskiej spółki zależnej za stałe miejsce działalności spółki zagranicznej, stanowiły kulminację restrykcyjnego podejścia organów.

Choć trudno zakładać, żeby orzeczenie TSUE doprowadziło do przełomu w polskiej praktyce organów podatkowych, to można oczekiwać, że ograniczy ono stosowanie automatyzmu w sprawach dotyczących stałego miejsca.

Pomimo że TSUE nie przedstawił jasnych kryteriów, według których należy oceniać istnienie stałego miejsca prowadzenia działalności, ważnym punktem wyroku jest postulat, aby kwestię stałego miejsca rozpatrywać w rzeczywistości gospodarczej i handlowej. Organy nie mogą wymagać od podatników bardziej rygorystycznych zasad weryfikacji kontrahentów, niż te wynikające z prawa unijnego.

Należy mieć nadzieję, że organy podatkowe wezmą pod uwagę wskazania TSUE.

Jeżeli są Państwa zainteresowani szczegółami dotyczącymi omawianego zagadnienia, prosimy o kontakt: mampytanie@kpmg.pl