Wpływy z daniny solidarnościowej zasilają Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych. Należy zaznaczyć, iż nowy podatek obowiązuje od 1 stycznia 2019 r. i podlegają jej dochody uzyskane od tego dnia.

Kogo dotyczy zatem kwestia daniny solidarnościowej? Obowiązek zapłaty daniny solidarnościowej dotyczy osób fizycznych, które uzyskują dochody (przychód minus koszty) podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach określonych w:

• art. 27 ust. 1, 9 i 9a ustawy PIT, dochody podlegające opodatkowaniu według skali podatkowej (np. z pracy, emerytury, kontraktów menedżerskich), od których należny podatek oblicza się w rocznym obliczeniu podatku PIT-40A albo w zeznaniu PIT-36 lub PIT-37, z wyłączeniem dochodów, do których  z postanowieniami umów o unikaniu podwójnego opodatkowania ma zastosowanie metoda wyłączenia z progresją;
• art. 30b ustawy PIT, dochody z niektórych zysków kapitałowych (np. z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających), od których należny podatek oblicza się według stawki 19% w zeznaniu PIT-38
•  art. 30c ustawy PIT dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej oraz z działów specjalnych produkcji rolnej ustalane na podstawie prowadzonych ksiąg, od których należny podatek oblicza się według stawki 19% w zeznaniu PIT-36L;
• art. 30f ustawy PIT, dochody z zagranicznej jednostki kontrolowanej, od których należny podatek oblicza się według stawki 19% w zeznaniu PIT-CFC.

W kwotach pomniejszających uwzględnia się odliczone od ww. dochodów kwoty składek na ubezpieczenia społeczne (krajowych i zagranicznych), o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a ustawy PIT, a także kwoty, o których mowa w art. 30f ust. 5 ustawy PIT, tj. uwzględnioną w podstawie opodatkowania podatnika dywidendę otrzymaną od zagranicznej jednostki kontrolowanej oraz dochód z odpłatnego zbycia udziału w zagranicznej jednostce kontrolowanej, w części uwzględnionej w podstawie jego opodatkowania.

Danina solidarnościowa wynosi 4% podstawy jej obliczenia. Obliczaną kwotę należnej daniny solidarnościowej należy zaokrąglić do pełnych złotych w ten sposób, że końcówki kwot wynoszące mniej niż 50 groszy pomija się, a końcówki kwot wynoszące 50 i więcej groszy podwyższa się do pełnych złotych.

Przykład:

Osoba fizyczna osiągnęła w roku podatkowym dochód z działalności gospodarczej w kwocie 800 000 zł oraz dochód ze sprzedaży akcji 400 000 zł. Opłaciła również składki na ubezpieczenie społeczne w wysokości 6000 zł. W rezultacie jej dochód pomniejszony o odliczenie wynosi 1 194 000 zł. Podstawą obliczenia daniny będzie kwota 194 000 zł, zaś sama danina solidarnościowa to 7760 zł.

Kwotę daniny solidarnościowej należy wpłacić na rachunek urzędu skarbowego właściwego dla podatku dochodowego od osób fizycznych.

Co istotne, podatnik będzie zobowiązany również do złożenia dodatkowej deklaracji o wysokości daniny solidarnościowej (DSF-1) do 30 kwietnia roku kalendarzowego .

Obowiązek składania deklaracji o wysokości daniny solidarnościowej i wpłaty daniny solidarnościowej podlega wykonaniu po raz pierwszy w terminie do dnia 30 kwietnia 2020 r. Przy ustalaniu wysokości podstawy obliczenia daniny solidarnościowej płatnej w tym terminie uwzględnia się dochody uzyskane od dnia 1 stycznia 2019 r. i kwoty pomniejszające te dochody, wykazywane w PIT-36, PIT-36L, PIT-37, PIT-38, PIT-CFC oraz PIT-40A, których termin złożenia upływa w okresie od 1 stycznia 2019 r. do 30 kwietnia 2020 r.

Osoby fizyczne, które zdecydowały się na opodatkowanie swoich dochodów wspólnie z dochodami małżonka również stosują powyższą zasadę ustalania podstawy obliczenia daniny solidarnościowej. Istotne jest, że każdy z małżonków, niezależnie od sposobu opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych w PIT-36 albo w PIT-37, przy ustalaniu podstawy obliczenia daniny solidarnościowej uwzględnia wyłącznie swoje dochody (nie łączy ich z dochodami małżonka, ani nie dzieli na pół).

Należy również zaznaczyć, iż do daniny solidarnościowej stosuje się odpowiednio przepisy ustawy Ordynacja podatkowa. Przepisy tej ustawy, które mają zastosowanie do podatków, mają również odpowiednie zastosowanie do daniny solidarnościowej (np. przepisy dotyczące nadpłat, zapłaty podatku, ulg w spłacie zobowiązań podatkowych, czy też klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania).

Anna Czernik, konsultant w dziale doradztwa podatkowego w zespole ds. PIT w KPMG w Polsce

Anna Lewandowska, konsultant w dziale doradztwa podatkowego w zespole ds. PIT w KPMG w Polsce