Punkt Zwrotny (PZ):
Jakie istotne zmiany czekają na podatników w najbliższym czasie w zakresie ustawy PIT?

ANDRZEJ MARCZAK (AM):
Niewątpliwie należy zacząć od wprowadzonej z dniem 1 sierpnia br. nowej ulgi dla osób do 26. roku życia, czyli tzw. zerowego PIT. Dzięki nowelizacji przepisów ustawy PIT zwolnione z opodatkowania są przychody osób, które nie ukończyły 26. roku życia i osiągają przychody z pracy (czyli ze stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy, stosunku służbowego lub stosunku pracy nakładczej) oraz z umów-zleceń zawartych z firmą do wysokości 85 528 PLN rocznie. Z uwagi na fakt, że przepisy weszły w życie już z dniem 1 sierpnia br., za 2019 rok limit zwolnienia został ograniczony do miesięcy, w których obowiązują nowe przepisy, i wynosi 35 636,67 PLN.

PZ › Czy to słuszne rozwiązanie?

AM › Mając na uwadze, że obecnie rynek pracy w Polsce to „rynek pracownika”, każda zachęta do pozostania wysoko wykwalifikowanych pracowników w naszym kraju zasługuje na aprobatę. W ostatnich latach odnotowano już dosyć spory odpływ wysoko wyspecjalizowanych pracowników za granicę – czy to z przyczyn demograficznych, czy też z powodu obniżonego wieku emerytalnego. Należy mieć nadzieję, że wprowadzona „ulga dla młodych” w pewnym stopniu wpłynie również pozytywnie na sytuację na rynku pracy w Polsce.

GRZEGORZ GROCHOWINA (GG):
Zastanawiająca jest jednak decyzja o ograniczeniu stosowania ulgi tylko do osób pracujących na etacie i niektórych umowach cywilnoprawnych. Kolejne wyjątki w przepisach podatkowych komplikują bowiem znacznie system rozliczeń, a wydaje się, że różnice w zyskach budżetu nie byłyby tak znaczne, gdyby ze zwolnienia mogły korzystać wszystkie osoby poniżej 26. roku życia opodatkowane według progresywnej skali podatkowej, bez względu na podstawie jakiego tytułu prawnego uzyskują przychody.

PZ › Jak dużo osób skorzysta na wprowadzonej „uldze dla młodych”?

GG › Zgodnie z zapowiedziami Ministerstwa Finansów z ulgi skorzysta ponad 2 mln młodych pracowników. To, ile dokładnie podatnik zyska na wprowadzonych zmianach, zależy od wysokości otrzymywanego przez niego wynagrodzenia. Zakładając, że ktoś otrzymuje miesięczne wynagrodzenie na poziomie rocznego limitu 85 528 PLN (czyli ok. 7127 PLN brutto), roczny zysk tej osoby wyniesie prawie 7 tys. PLN.

AM › Nie należy jednak zapominać, że omawiane zwolnienie nie będzie jednocześnie zwalniało z zapłaty składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i zdrowotne od tych przychodów. Tym samym, niezależnie od zwolnienia od podatku części przychodów na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy PIT, przychody te będą stanowić podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotne w zakresie, w jakim stanowiły ją do momentu wprowadzenia ulgi.

PZ › Gorącym tematem jest również wprowadzenie niższych stawek PIT…

AM › W stosunku do obecnie obowiązujących przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od 1 października br. nastąpi obniżenie najniższej stawki podatku, wynikającej ze skali podatkowej, z 18% do 17%, przy jednoczesnym pozostawieniu stawki 32% dla dochodów powyżej 85 528 PLN. Obniżenie stawki dotyczy podatników, którzy uzyskują dochody podlegające opodatkowaniu na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej (w tym emerytów i rencistów, a także przedsiębiorców, którzy w odniesieniu do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej nie w brali podatku liniowego czy ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych).

 GG › Reforma ta stanowi kolejny krok w kierunku zmniejszenia klina podatkowego, czyli różnicy między tym, co pracownik dostaje „na rękę”, a kwotą, którą na jego zatrudnienie musi przeznaczyć pracodawca. Klin podatkowy dla osób najuboższych (zarabiających w granicach płacy minimalnej) w Polsce jest jednym z wyższych spośród krajów OECD, natomiast progresywność klina podatkowego jest jedną z najniższych.

PZ › Czy faktycznie zmiany te możemy nazwać rewolucyjnymi?

AM › Weryfikacja stawek w podatku PIT była oczekiwana. Niemniej jednak, w mojej opinii w arto podejść bardziej systemowo do opodatkowania dochodów osobistych i zastanowić się nad skonstruowaniem zupełnie nowej skali podatkowej, która będzie odzwierciedlać rzeczywiste potrzeby budżetu państwa i będzie atrakcyjna dla podatników. Mieliśmy dwie stawki podatkowe, a w najbliższym czasie skala podatkowa złożona będzie praktycznie aż z czterech dość przypadkowych stawek. Mamy bowiem zerową stawkę PIT dla osób do 26. roku ży cia, będą obowiązywać stawki 17%, 32% oraz 36% dla gr upy osób zarabiających ponad milion złotych rocznie (4-proc. danina solidarnościowa). 

PZ › A co w kwestii kosztów uzyskania przychodów?

GG › W tym przypadku ustawodawca zakłada obniżenie kosztów pracy poprzez co najmniej dwukrotne podniesienie wysokości kosztów uzyskania przychodów pracowników. Należy bowiem zaznaczyć, że wysokość kosztów uzyskania przychodów co do zasady nie była waloryzowana już od ponad dekady. Co w warunkach inflacji, która za ostatnie 10 lat wyniosła ok. 20%, oraz przy niemal dwukrotnym wzroście płacy minimalnej w tym samym okresie w praktyce skutkuje tym, że zamrożenie kwoty kosztów uzyskania przychodów stanowiło realną podwyżkę podatku dla pracowników. 

PZ › Kto i ile skorzysta na niższym PIT i większych kosztach uzyskania przychodów?

GG › Uwzględniając wprowadzone zmiany, roczny zysk podatnika, który zarabia 2250 PLN brutto (minimalne wynagrodzenie za pracę w 2019 r.), wyniesie ok. 500 PLN. Natomiast przy zarobkach 4765 PLN brutto (przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce narodowej prognozowane na 2019 r.) będzie to rocznie ponad 700 PLN. Zdaniem Ministerstwa Finansów, z nowych rozwiązań skorzysta ponad 25 mln Polaków.

PZ › Na jakie zmiany w ustawie PIT podatnicy powinni zwrócić jeszcze uwagę?

AM › Nie należy zapominać również o wprowadzonej z dniem 1 stycznia 2019 r. tzw. daninie solidarnościowej w wysokości 4% od nadwyżki sumy dochodów powyżej 1 mln zł, uzyskanych w roku podatkowym, do których zastosowanie mają zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b, art. 30c oraz art. 30f ustawy PIT, pomniejszone m.in. o kwotę składek na ubezpieczenia społeczne. Dochody, o których mowa powyżej, to m.in. te opodatkowane według progresywnej skali podatkowej np. ze stosunku pracy, z umów cywilnoprawnych, z działalności gospodarczej (również tej opodatkowanej 19-procentowym podatkiem liniowym) oraz dochody z tytułu zysków kapitałowych (np. sprzedaż papierów wartościowych czy udziałów). Do sumy dochodów, do których będzie miała zastosowanie nowa danina, nie wlicza się dochodów opodatkowanych zryczałtowanym podatkiem (m.in. dochody z tytułu odsetek i dywidend). Zgodnie z nowymi przepisami, podatnik pierwszy raz będzie zobowiązany dokonać zapłaty daniny solidarnościowej w terminie do 30 kwietnia 2020 r.

PZ › Dziękuję za rozmowę. ■