WIS to decyzja organu, klasyfikująca towar lub usługę zgodnie z Nomenklaturą scaloną (CN), Polską Klasyfikacją Obiektów Budowlanych (PKOB) czy Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług (PKWiU). Ma ona stanowić ochronę w zakresie prawidłowości dokonanych klasyfikacji towarów i usług, a co za tym idzie, również w zakresie prawidłowości stosowanych stawek VAT. Zawierać ona bowiem będzie:

1. Opis towaru albo usługi;
2. Klasyfikację towaru według działu, pozycji, podpozycji lub kodu CN albo według sekcji, działu, grupy lub klasy PKOB albo usługi według działu, grupy, klasy, kategorii, podkategorii lub pozycji PKWiU;
3. Stawkę podatku właściwą dla towaru lub usługi.

Co istotne, WIS może także zawierać klasyfikację towaru lub usługi na potrzeby przepisów innych niż te dotyczące określenia stawki VAT, jak chociażby dla potrzeb stosowania mechanizmu podzielonej płatności.

Przedmiotem wniosku o WIS mogą być również tzw. świadczenia złożone. Zgodnie z utrwalonym już orzecznictwem są to świadczenia, w których dwie lub więcej czynności wykonane przez podatnika są ze sobą tak ściśle związane, że tworzą obiektywnie jedno niepodzielne zdarzenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby charakter sztuczny. Ustalenie w takim przypadku jednego właściwego kodu PKWiU, a co za tym idzie, właściwej stawki VAT, sprawiało podatnikom sporo trudności. Organy podatkowe w wydawanych interpretacjach odmawiały dokonania klasyfikacji, odsyłając wnioskodawców do Urzędu Statystycznego. Ten z kolei, wprawdzie dokonywał klasyfikacji, jednak zgodnej z zasadami statystyki publicznej, a nie specyficznymi regulacjami w zakresie VAT.

Nowe przepisy, które obligują Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej do wydawania WIS (a więc zarówno przypisania właściwego kodu PKWiU lub CN, oraz właściwej stawki VAT) także w zakresie świadczeń złożonych, można więc uznać za krok w dobrym kierunku. Do wniosku o WIS będzie można dołączyć dodatkowe dokumenty odnoszące się do towaru czy usługi, takie jak np. fotografie, instrukcje, atesty itp., ułatwiające organowi dokonanie właściwej klasyfikacji. 

Pomimo iż z wnioskiem można wystąpić już od 1 listopada br., to co do zasady (z niewielkimi tylko wyjątkami dla np. określonych książek i e-booków, czasopism, gazet czy dzienników) WIS wiąże organy podatkowe dopiero od 1 kwietnia 2020 roku. WIS mają być bowiem wydawane w związku z wprowadzeniem właśnie od 1 kwietnia 2020 roku tzw. nowej matrycy stawek VAT. 

Od 1 kwietna 2020 roku zacznie obowiązywać nowa matryca stawek VAT. Zmianie ulegną w związku z tym zasady klasyfikowania towarów i usług dla celów opodatkowania VAT. Obecnie stosowana Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług (PKWiU) z 2008 roku zostanie zamieniona – w zakresie usług – na PKWiU z 2015 roku, natomiast w zakresie towarów – na Nomenklaturę Scaloną (CN). Zmianie, zarówno podwyższeniu, jak i obniżeniu, ulegną także stawki VAT na niektóre towary i usługi.

I tak dla przykładu, obniżeniu ulegną stawki VAT na żywność homogenizowaną i dietetyczną, owoce tropikalne i cytrusowe, niektóre przyprawy przetworzone (np. pieprz, gałka muszkatołowa, tymianek) czy też pieczywo oraz ciastka, niezależnie od ich rodzaju.

Podwyższeniu natomiast ulegną stawki m.in. na owoce morza, lód – używany do celów spożywczych i innych celów chłodniczych, przyprawy nieprzetworzone takie jak kmin, szafran, kurkuma, gałka muszkatołowa.

Jak wskazano w uzasadnieniu do projektu ustawy wprowadzającej nową matrycę, celem zmian ma być przede wszystkim uproszczenie systemu. „Wieloletnia praktyka stosowania PKWiU pokazała, że oparty na niej istniejący w Polsce system stawek podatku VAT w istocie jest rozbudowany i skomplikowany, co powoduje znaczne utrudnienia w prowadzeniu działalności gospodarczej. (…) Obecny system jest systemem nieefektywnym i krytykowanym za skomplikowanie oraz brak ochrony dla podatników w zakresie stosowania przez nich przepisów VAT opartych na PKWiU (z uwagi na brak wiążącej mocy opinii klasyfikacyjnych wydawanych przez Główny Urząd Statystyczny)”.

Proponowane zmiany mają więc przyczynić się do uproszczenia systemu stawek VAT i zapewnienia jego prostoty i przejrzystości, a w konsekwencji do poprawy warunków prowadzenia działalności gospodarczej. 

Agnieszka Laskowska, dyrektor w dziale doradztwa podatkowego w zespole ds. VAT w KPMG w Polsce