W dniu 24 sierpnia 2018 r. Ministerstwo Finansów opublikowało projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw (dalej: „Projekt”).

Projekt zakłada m.in. uszczelnienie systemu podatków dochodowych od osób prawnych (dalej: „CIT”) oraz od osób fizycznych (dalej: „PIT”), poprzez wprowadzenie opodatkowania dochodów
z niezrealizowanych zysków za pomocą tzw. podatku od wyjścia (ang. exit tax).

Cel wprowadzenia regulacji w zakresie opodatkowania niezrealizowanych zysków

Zgodnie z uzasadnieniem do Projektu, opisywana regulacja ma dostosować polskie przepisy podatkowe do zmian w prawie Unii Europejskiej. Mają one odpowiadać przepisom przewidzianym w art. 5 Dyrektywy Rady (UE) 2016/1164 z dnia 12 lipca 2016 r. (dalej: „Dyrektywa ATAD”) – regulującym opodatkowanie niezrealizowanych zysków (zwanych w Dyrektywie „zyskami kapitałowymi”) w przypadku przeniesienia aktywów, rezydencji podatkowej lub stałego zakładu.

Zgodnie z Dyrektywą ATAD, podatki od niezrealizowanych zysków kapitałowych mają na celu zapewnienie, aby w przypadku przeniesienia przez podatnika aktywów lub rezydencji podatkowej poza jurysdykcję podatkową danego państwa, państwo to mogło opodatkować wartość ekonomiczną ewentualnych zysków kapitałowych osiągniętych na jego terytorium, chociaż zyski te nie zostały jeszcze zrealizowane w chwili dokonania zmiany jurysdykcji podatkowej.

Na państwach członkowskich Unii Europejskiej ciąży obowiązek dostosowania krajowych regulacji do Dyrektywy ATAD w zakresie opodatkowania exit tax w odniesieniu do osób prawnych. Według Projektu zdecydowano się natomiast na rozszerzenie kręgu podmiotów podlegających opodatkowaniu także na osoby fizyczne. Projekt zawiera przy tym specyficzne regulacje odnoszące się tylko do osób fizycznych (np. wprowadzono próg kwotowy w wysokości 2 mln zł dla wartości aktywów objętych podatkiem od niezrealizowanych zysków).

Opisywana regulacja ma przeciwdziałać erozji baz podatkowych na rynku wewnętrznym oraz przenoszeniu zysków poza obszar rynku wewnętrznego.

Proponowane regulacje

Opodatkowaniu podatkiem od wyjścia podlegać ma:

• przeniesienie składnika majątku (przez co rozumiane jest także przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część) poza terytorium Polski, w wyniku którego Polska utraci w całości lub części prawo do opodatkowania dochodów ze zbycia takiego składnika majątku z zastrzeżeniem, że przenoszony składnik pozostaje własnością tego samego podmiotu;
• zmiana rezydencji podatkowej przez podatnika podlegającego w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, w wyniku którego Polska utraci w całości lub w części prawo do opodatkowania dochodów ze zbycia składnika majątku będącego własnością tego podatnika w związku z przeniesieniem jego miejsca zamieszkania (dla osób fizycznych) lub siedziby albo miejsca zarządu (w przypadku osób prawnych) do innego państwa.

Projekt zawiera przykłady sytuacji uznawanych za przeniesienie składnika majątku poza terytorium Polski oraz wskazuje m.in., że regulacja ta nie dotyczy składników majątku, które po zmianie rezydencji podatkowej pozostaną związane z położonym na terytorium Polski zagranicznym zakładem.

W przypadku osób fizycznych opodatkowaniu mogą podlegać także wskazane w Projekcie składniki majątku niezwiązane z działalnością gospodarczą (np. udziały i akcje w spółkach) – ta reguła dotycząca majątku osobistego będzie miała przy tym zastosowanie tylko wówczas, gdy podatnik będzie miał miejsce zamieszkania na terytorium RP przez okres co najmniej pięciu lat przed zmianą rezydencji podatkowej.

Dochodem z niezrealizowanych zysków ma być nadwyżka wartości rynkowej przenoszonego składnika majątku (w tym w wyniku zmiany rezydencji podatkowej), ustalana na dzień jego przeniesienia, ponad jego wartość podatkową (zdefiniowaną w Projekcie).

Stawka podatku ma wynosić:

• 19 proc. – dla podatników CIT oraz podatników PIT w przypadkach, w których ustala się wartość podatkową składnika majątku;
• 3 proc. – dla podatników PIT w przypadkach, w których nie ustala się wartości podatkowej składnika majątku (tj. gdy zgodnie z odrębnymi przepisami dla celów opodatkowania nie uwzględnia się kosztów uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia danego składnika majątku).

W odniesieniu do podatników PIT opodatkowaniu ma podlegać przeniesienie składników majątku o wartości rynkowej przekraczającej 2 mln zł (liczonej w stosunku do jednorazowej transakcji, jak i kilku transakcji dokonanych w okresie 1 roku), w przypadku zaś podatników CIT – bez względu na wartość.

Podatnicy mają być obowiązani składać urzędom skarbowym deklaracje podatkowe o wysokości osiągniętego dochodu z niezrealizowanych zysków do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał dochódz niezrealizowanych zysków oraz w tym terminie wpłacić podatek należny.

Projekt wskazuje też na możliwość rozłożenia płatności podatku na raty w określonych przypadkach. Okres rozłożenia na raty nie może być dłuższy niż 5 lat.

Zgodnie z uzasadnieniem do Projektu przewiduje się, że omawiane przepisy wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2019 r. Termin implementacji art. 5 Dyrektywy ATAD do polskiego porządku prawnego upływa natomiast 31 grudnia 2019 r.

Należy mieć na uwadze, że Projekt będzie podlegał konsultacjom społecznym oraz dalszemu procesowi legislacyjnemu, zatem ostateczny kształt przepisów może być odmienny niż ich brzmienie zawarte w Projekcie.

Prosimy o kontakt, gdyby chcieli Państwo uzyskać więcej informacji na temat przedstawionych zmian lub porozmawiać o ich wpływie na obowiązki Państwa lub Państwa firmy.