Metodyka adresowana jest do Krajowej Administracji Skarbowej (dalej: „KAS”). Jest to zbiór wskazówek pomocnych urzędnikom skarbowym w ocenie dochowania należytej staranności w VAT przez przedsiębiorców.

Metodyka jest narzędziem mającym ułatwić organom podatkowym ocenę dochowania należytej staranności przez podatników, nie ma natomiast statusu objaśnień podatkowych, o których mowa w art. 14a § 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa.

Cel wprowadzenia Metodyki

Jak wskazało Ministerstwo Finansów podstawowe cele Metodyki to:

• wprowadzić wspólne dla całej KAS wskazówki oceny dochowania przez podatnika należytej staranności;
• określić rekomendacje dla KAS w zakresie tego, co należy badać w pierwszej kolejności, uwzględniając te działania, które w praktyce może realnie wykonać podatnik, aby rzetelnie zweryfikować swoich kontrahentów;
• zwiększyć pewność obrotu krajowego i przejrzystość działań KAS.

Zakres Metodyki

Jak wskazano w Metodyce stanowi ona narzędzie wykorzystywane przy ocenie ryzyka braku dochowania należytej staranności przez nabywców towarów w transakcjach krajowych udokumentowanych fakturą z wykazaną kwotą podatku VAT. Określa najistotniejsze okoliczności, które powinny być brane pod uwagę przy ocenie zachowania podatników, którzy sami nie dokonali oszustwa w zakresie podatku VAT oraz nie wiedzieli, że transakcja, w wyniku której nabyli towar służy oszustwu w zakresie VAT.

W związku z większym ryzykiem w przypadku transakcji z nowym kontrahentem Metodyka wprowadza rozróżnienie na przesłanki oceny na etapie rozpoczęcia współpracy z kontrahentem oraz w trakcie trwania współpracy. W obu przypadkach wskazano kryteria formalne oraz transakcyjne oceny dochowania należytej staranności, które powinny być stosowane z uwzględnieniem wartości transakcji.

W Metodyce wskazano również przesłanki oceny dochowania należytej staranności przez podatnika w razie płatności przy wykorzystaniu mechanizmu podzielonej płatności.

Podjęcie działań wskazanych w Metodyce

Jak wskazano w Metodyce, podjęcie przez podatnika działań w niej wskazanych istotnie zwiększa prawdopodobieństwo dochowania przez podatnika należytej staranności. Zastrzeżono również, że do rzetelnej oceny dochowania należytej staranności w toku postępowania organy podatkowe mogą uwzględniać również inne okoliczności transakcji oraz podjęte przez podatnika działania.

Z drugiej strony, uznano, że niepodjęcie działań wskazanych w Metodyce także nie powoduje automatycznie utraty prawa do odliczenia naliczonego podatku VAT. W przypadku kwestionowania rozliczeń w podatku VAT, podatnik może bowiem wykazywać, że dochował należytej staranności przy zawieraniu transakcji w dowolny inny sposób.

Konsekwencje publikacji Metodyki

Opublikowana przez Ministerstwo Finansów Metodyka, choć nie ma charakteru objaśnień podatkowych, stanowi „drogowskaz" dla przedsiębiorców, wskazujący czym w ocenie należytej staranności będą kierować się urzędnicy.

W związku z powyższym rekomendujemy przeanalizowanie funkcjonujących u Państwa procedur weryfikacji kontrahentów, a w przypadku ich braku stworzenie odpowiednich procedur uwzględniających wytyczne ujęte w Metodyce.

Jeżeli mają Państwo pytania w zakresie omawianego zagadnienia lub chcieliby Państwo przeanalizować wpływ Metodyki na stosowane przez Państwa mechanizmy weryfikacji kontrahentów uprzejmie prosimy o kontakt.