W wyroku z dnia 7 kwietnia 2022 r. (sygn. akt: I FSK 2384/18) NSA rozstrzygnął bardzo ważną dla branży leasingowej kwestię – mianowicie kwestię rozliczenia VAT przy dodatkowych usługach związanych z leasingiem finansowym. NSA potwierdził, że nie każda dodatkowa usługa przy leasingu finansowym jest należnością bezpośrednio związaną z odpłatną dostawą.
Czego dotyczyła sprawa – interpretacja indywidualna na zapytanie jak rozliczać koszty dodatkowe związane z umową leasingu finansowego na gruncie podatku VAT?
Sprawa dotyczyła Banku, który złożył wniosek o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej, ponieważ miał wątpliwości, w jaki sposób powinien na gruncie podatku VAT rozliczać koszty dodatkowe związane z umową leasingu finansowego. Na gruncie VAT Bank traktował wydanie przedmiotu leasingu, jako dostawę towaru. W trakcie trwania umowy Bank dokonywał dodatkowych czynności związanych z przedmiotem leasingu. Bank miał wątpliwości czy usługi związane z utrzymaniem, obsługą oraz używaniem przedmiotu leasingu, świadczone w trakcie trwania okresu leasingu, niezwiązane bezpośrednio z samą dostawą towaru w ramach leasingu finansowego, powinny stanowić odrębną od dostawy towaru usługę dodatkową, opodatkowaną stawką podstawową. Zdaniem Banku ww. świadczenia (opłaty) powinny być opodatkowane VAT odrębnie od samej dostawy, a więc leasingu towaru.
Stanowisko organu podatkowego oraz WSA w kwestii rozliczenia VAT kosztów dodatkowych przy leasingu finansowym
Taka interpretacja przepisów podatkowych została zakwestionowana przez Dyrektora KIS, a następnie WSA w Warszawie. Podkreślili, że czynności dodatkowe, za które są pobierane opłaty, są bezpośrednio związane ze świadczeniem leasingu finansowego (jego przedmiotem), wobec czego są elementem świadczenia kompleksowego. Z tego względu, ich wartość powinna być włączana do podstawy opodatkowania z tytułu umowy leasingu i rozliczona do celów VAT w ramach dostawy towaru stanowiącego jego przedmiot.
Rozstrzygnięcie NSA - usługa dodatkowa w postaci ubezpieczenia nie pozostawała w ścisłym związku z leasingiem
Sprawa ostatecznie została rozstrzygnięta przez NSA. NSA nie zgodził się ze stanowiskiem organu i sądu I instancji, i w konsekwencji uchylił zaskarżony wyrok i interpretację. W ustnym uzasadnieniu wyroku wskazał, że zarówno organ podatkowy jak i WSA pominęły wyrok TSUE z dnia 17 stycznia 2013 r. w sprawie C-224/11 (BGŻ Leasing sp. z o.o.). W tym wyroku TSUE przesądził, że usługa ubezpieczenia przedmiotu leasingu i usługa leasingu, co do zasady stanowią usługi odrębne i niezależne do celów podatku od wartości dodanej, a jeżeli leasingodawca ubezpiecza przedmiot leasingu, obciążając dokładnym kosztem tego ubezpieczenia leasingobiorcę, w okolicznościach takich jak w postępowaniu głównym taka czynność stanowi transakcję ubezpieczeniową. Zdaniem NSA, w kontekście przywołanego wyroku, w przedmiotowej sprawie przynajmniej jedna (tj. ubezpieczenie) z oferowanych przez bank usług dodatkowych nie pozostawała w takim (ścisłym) związku z leasingiem, aby włączyć ją do podstawy opodatkowania z tytułu dostawy towaru (przedmiotu leasingu). Odnosząc się do pozostałych świadczeń NSA wyraził pogląd, iż aby uwzględnić wartość dodatkowych świadczeń w podstawie opodatkowania z tytułu leasingu finansowego, koniecznym jest, aby wysokość ta była znana na moment określenia podstawy opodatkowania, co jest jednak w istotnym zakresie niemożliwe w omawianych okolicznościach. Rozliczenie wskazane przez organ podatkowy i WSA wiąże się także z koniecznością późniejszych, wielokrotnych korekt VAT.
Rozbieżności w orzecznictwie
Kwestia opodatkowania VAT opłat dodatkowych przy leasingu finansowym była już rozstrzygana przez NSA. W wyroku z dnia 29 maja 2019 r. (sygn. I FSK 726/17) NSA stwierdził, że wartość podatku od nieruchomości należy włączyć do podstawy opodatkowania właśnie w przypadku dokonania dostawy tejże nieruchomości w ramach usługi leasingu. Jednakże NSA, w sprawie omawianej w niniejszym artykule stwierdził, że stanowisko to nie jest podzielane przez skład orzekający w tej sprawie. Powyższe obrazuje, że kwestia podatkowego rozliczanie leasingu, zwłaszcza w VAT, od lat wywołuje wiele wątpliwości i sporów z fiskusem, a wyrok z 7 kwietnia z pewnością nie rozwieje ostatecznie wszystkich wątpliwości związanych z tą kwestią.
