Sukcesja firmy w dobie koronawirusa – perspektywy i szanse Sukcesja firmy w dobie koronawirusa – perspektywy i szanse
Sytuacja związana z pandemią koronawirusa spowodowała, że wszelkie plany i strategie przedsiębiorców ustalone przed wybuchem pandemii szybko uległy rewizji.
Ponadto, wielu przedsiębiorców odczuło, iż niezbędne jest dodatkowe zabezpieczenie firmy na przyszłość w celu zachowania jej w rękach rodziny, a pandemia skutecznie zobrazowała, że istnieją nieprzewidywalne czynniki zewnętrzne, które mogą w każdej chwili zniweczyć dzieło życia, jakim jest prowadzona działalność.
Czy w ciężkiej sytuacji, w jakiej znaleźli się pracodawcy i pracownicy możliwe jest dostrzeżenie szans na rozwój firmy rodzinnej pod kierownictwem kolejnego pokolenia? Czy sukcesja w czasach koronawirusa jest w ogóle możliwa? Jak zabezpieczyć firmę przed skutkami kryzysu?
Niepewna wartość firmy
Przedsiębiorcy myślący o sukcesji w czasach koronawirusa w pierwszej kolejności zmuszeni są ustalić ponownie wartość posiadanych aktywów – czy doszło do istotnej zmiany wartości posiadanego przedsiębiorstwa z uwagi na obecną sytuację – czy wartość uległa zmniejszeniu czy wręcz przeciwnie, z uwagi na charakter prowadzonej działalności, zwiększyła się?
Jeżeli priorytetem przed pandemią była sprzedaż przedsiębiorstwa warto ponownie rozważyć, czy aktualnie bardziej opłacalnym rozwiązaniem nie będzie jednak pozostanie firmy w rodzinie – analizie poddane powinny zostać uwarunkowania rynkowe, warto wziąć pod uwagę również pomoc publiczną oferowaną przez instytucje państwowe. Jeżeli jednak nadal planowana jest sprzedaż przedsiębiorstwa, konieczna może być jego ponowna wycena.
Brak planu sukcesji
Przedsiębiorcy w obecnej sytuacji zadają pytanie, co w przypadku, jeżeli brak jest planu sukcesji i czy jest to dobry moment na jego sporządzenie i wdrożenie, biorąc pod uwagę niepewną sytuację na rynku. Także wdrożenie kolejnego pokolenia w zarządzanie firmy w ciężkich czasach może wydawać się karkołomnym zadaniem dla sukcesorów – szybko zostaną przecież wrzuceni „na głęboką wodę”. Wydaje się jednak, że jest to dobry sprawdzian umiejętności zarządczych młodszego pokolenia. Jak wynika z badań STEP 2019 Global Family Business Survey1, zarządzający firmami rodzinnymi z pokolenia millenialsów cechują się wysokim wykształceniem, z większą dbałością podchodzą do zachowania równowagi między pracą a życiem prywatnym, co przekłada się na sukcesy w prowadzeniu firm.
Dodatkowo, pojawiające się na rynku szanse mogą sprzyjać rozwojowi firmy rodzinnej pod nowym kierownictwem. Zaletą takiego rozwiązania może być również ścisła współpraca sukcesorów oraz osób przekazujących przedsiębiorstwo w zakresie kierunku rozwoju w „nowej normalności” – połączenie otwartości na nowe perspektywy oraz elastyczności nowego pokolenia i doświadczenia w kierowaniu przedsiębiorstwem starszego pokolenia może być tym, co złagodzi potencjalne skutki kryzysu.
Uwaga na pomoc publiczną
Warto pamiętać, aby w przypadku, jeżeli przedsiębiorstwo skorzystało z państwowych programów pomocowych, zweryfikowane zostały warunki, czy sukcesja lub sprzedaż przedsiębiorstwa jest możliwa z uwagi na szczegółowe warunki pozyskania wsparcia. W sytuacji jakichkolwiek wątpliwości, czy sukcesja w ogóle jest możliwa bez utraty lub zmniejszenia otrzymanych środków, konieczna może być zmiana planu sukcesji poprzez jego dostosowanie do warunków pomocy publicznej, lub przesunięcie sukcesji w czasie. W innym wypadku przedsiębiorcy narażają się na potencjalne kontrole administracji państwowej w związku z otrzymanymi środkami.
Kryzys a szanse
Warto również rozważyć potencjalne inwestycje – nie wszystkie sektory gospodarki zostały objęte kryzysem – po początkowym znaczącym spadku wartości firm, aktualnie następuje ponowny wzrost w poszczególnych sektorach. Niektóre sektory wręcz „zyskały” na pandemii – w szczególności sektor e-commerce. Z drugiej strony są sektory, które mocno na pandemii ucierpiały i potrzeba czasu, aby sytuacja wróciła do normy.
Pandemia spowodowała, iż wielu przedsiębiorców dostrzegło zalety, jakie wynikają z dodatkowego zabezpieczenia firmy przed czynnikami, na które sami nie mają wpływu – odpowiednio sporządzony plan sukcesji – zabezpieczający zresztą nie tylko działalność gospodarczą, lecz także byt rodziny – czy konstytucja rodzinna mogą okazać się ważnymi narzędziami zmniejszającymi skutki ekonomiczne kryzysu, a także pozwalającymi utrzymać wartości, którymi kierują się właściciele firm rodzinnych, a które tak często są istotne podczas prowadzenia działalności.
