• Magdalena Wikarjak-Górzna, autor |

W styczniu Sejm uchwalił nowelizację Kodeksu postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja ma na celu przede wszystkim stworzenie w ramach sądownictwa powszechnego odrębnych jednostek organizacyjnych, które miałyby się zajmować sprawami z zakresu własności intelektualnej oraz powiązanych z nimi spraw dotyczących nieuczciwej konkurencji. Ustawa obecnie czeka na rozpoznanie przez Senat.

W wyniku nowelizacji utworzone mają zostać cztery wydziały w sądach okręgowych (Warszawa, Gdańsk, Katowice, Poznań) oraz dwa w sądach apelacyjnych (Katowice, Warszawa). Takie wyspecjalizowane sądy zajmą się sprawami z zakresu prawa autorskiego i praw pokrewnych, praw własności przemysłowej, a także sprawami związanymi ze zwalczaniem nieuczciwej konkurencji oraz pewnymi kategoriami spraw o ochronę dóbr osobistych, takimi jak: bezprawne wykorzystywanie praw autorskich i znaków towarowych, kopiowanie produktów, nieuprawnione korzystanie z cudzych wynalazków, a także przypadkami związanymi z wykorzystaniem dobra osobistego w celach reklamowych i promocyjnych lub naruszeniem dobra osobistego w związku z działalnością naukową i wynalazczą.

Dodatkowo Sąd Okręgowy w Warszawie ma zajmować się sprawami z zakresu rozwiązań technicznych tj. programów komputerowych, wynalazków, wzorów użytkowych, topografii układów scalonych, odmian roślin oraz tajemnic przedsiębiorstwa o charakterze technicznym.

Jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy, nowelizacja została przygotowana w związku z licznymi postulatami przedsiębiorców i przedstawicieli organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi. Sygnalizowali oni potrzebę wprowadzenia sądów własności intelektualnej ze względu na daleko idącą specyfikę spraw z zakresu własności intelektualnej oraz rosnącą liczbę postępowań dotyczących tej dziedziny.

Na gruncie obowiązującego prawa sprawy o naruszenie praw własności intelektualnej rozpoznawane są przez sądy powszechne oraz Sąd Najwyższy.

Jednakże sprawy dotyczące wspólnotowych znaków towarowych oraz wspólnotowych wzorów przemysłowych rozpatrywane są przez jeden sąd, wyznaczony przez Ministra Sprawiedliwości na postawie art. 20 pkt 9 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych – Sąd Okręgowy w Warszawie, XXII Wydział – Sąd Unijnych Znaków Towarowych i Wzorów Wspólnotowych. Dodatkowo część spraw z zakresu prawa własności przemysłowej, dotyczących przede wszystkim uzyskania ochrony, w następstwie skarg wnoszonych na decyzje Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej są rozpatrywane przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oraz Naczelny Sąd Administracyjny.

Nowelizacja przewiduje także wprowadzenie odrębnego postępowania w sprawach własności intelektualnej oraz obowiązkowego zastępstwa stron przez profesjonalnych pełnomocników (adwokatów, radców prawnych, rzeczników patentowych), jeżeli wartość przedmiotu sporu przekracza dwadzieścia tysięcy złotych.

Przewidziano również szczególne rodzaje powództwa, tzn. powództwo wzajemne, dopuszczalne pod warunkiem że obejmuje ono ściśle określone żądania oraz powództwo o ustalenie, że podjęte lub zamierzone przez powoda czynności nie naruszają patentu, dodatkowego prawa ochronnego, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji.

Postępowania wszczęte i niezakończone w danej instancji albo przed Sądem Najwyższym do dnia wejścia w życie nowelizacji będą rozpoznawane według dotychczasowych przepisów. W szczególności dotyczy to właściwości sądu i stosowanych przez ten sąd przepisów procesowych. Podobnie moc mają zachować wszelkie czynności, które w sprawach będących w toku zostały dokonane zgodnie z przepisami w dotychczasowym brzmieniu.

Ustawa ma wejść w życie zasadniczo z dniem 1 lipca 2020 r.