De afgelopen tien jaar is duidelijk geworden dat niet-financiële factoren bepalend zijn voor de waardecreatie van ondernemingen. Maar waar bedrijven hun niet-financiële value drivers steeds beter in kaart brengen en rapporteren, zien zij niet-financiële risico’s én hun potentiële impact nog altijd over het hoofd.

Niet-financiële factoren zijn bepalend zijn voor de waardecreatie van ondernemingen. Het zijn de immateriële zaken die het succes van een onderneming bepalen. Innovatiekracht, de kracht van het merk, de reputatie onder klanten.

Het omgekeerde is echter ook waar: niet-financiële factoren kunnen een bedreiging vormen voor waardecreatie, bedrijfsprocessen en de mogelijkheid om talent aan te trekken. Zeker nu we als maatschappij op een aantal gebieden tegen onze grenzen aanlopen, zoals stikstofuitstoot, klimaatverandering, toegang tot water en sociale ongelijkheid.

Het zicht krijgen op niet-financiële factoren is urgent geworden. Het is namelijk duidelijk geworden dat externe factoren die op lange termijn spelen op steeds kortere termijn een financieel risico kunnen vormen.

• Het afgelopen half jaar alleen al hebben we te maken gekregen met een pandemie, protesten tegen racisme en is waterschaarste in Nederland een rol van betekenis gaan spelen. Als ondernemingen daar geen rekening mee houden, beïnvloedt dit rechtstreeks hun top en bottom lines.
• Maar ook langetermijnrisico’s vormen een belangrijke bedreiging als een onderneming niet tijdig of snel genoeg kan schakelen. De investerings- en financieringshorizon is hierbij cruciaal. Een onderneming die voor 20 jaar investeert in een product of asset, moet ook rekening houden met de ontwikkelingen over die 20 jaar.

Dat ‘duurzaamheidsonderwerpen’ en de financiële risico’s bij elkaar horen, blijkt ook uit het Global Risks Report van het World Economic Forum. Tien jaar geleden stond daar geen enkel milieurisico en slechts één sociaal risico (chronische ziekte) in de top-5. In 2020 staan er met uitzondering van massavernietigingswapens uitsluitend milieurisico en sociale risico’s in de top-5.

Veel materiële onderwerpen vertalen zich op de langere termijn in impact op een onderneming. Daarom analyseerden we de jaarverslagen (boekjaar 2019) van de 25 AEX-ondernemingen waar in totaal 450 risico’s in opgenomen waren. Om te beoordelen of ondernemingen goed zicht hebben op hun risico’s, analyseerden we of de risico’s problemen kunnen opleveren op de korte en lange termijn, of de risico’s goed geprioriteerd waren en keken we naar de mate waarin de risico’s specifiek zijn beschreven. Download het hele rapport.

Het goede nieuws is dat alle Nederlandse bedrijven tot op zekere hoogte ‘iets doen’ met niet-financiële risicofactoren op de langere termijn. Het slechte nieuws is dat er nog erg veel ruimte voor verbetering is. Een opsomming:

• Ondernemingen rapporteren hun risico’s te weinig specifiek
• Ondernemingen beperken zich te veel tot kortetermijnrisico’s
• Ondernemingen koppelen hun risico’s onvoldoende aan de materiële onderwerpen
• Ondernemingen geven de risico’s onvoldoende eenduidige prioriteiten in belang en tijd

Gezien de hun potentieel catastrofale gevolgen voor de bedrijfsvoering, is het belangrijk dat bedrijven meer inzicht krijgen in de niet-financiële risico’s op de korte, middellange en lange termijn:

• Maak de koppeling tussen lange termijn ontwikkelingen en financiële risico’s voor de onderneming en definieer en toon de risico’s gesplitst naar korte, middellange en lange termijn.
• Langetermijnrisico’s laten zich nog moeilijker inschatten dan kortetermijnrisico’s. Leg voor de lange termijn nadruk op de impact in plaats van de kans en denk in scenario’s. Wat zou er gebeuren met de financiële waarde van de onderneming als een bepaalde trend of gebeurtenis zich daadwerkelijk voordoet?

Bijvoorbeeld: wat is het mogelijke effect op de waarde van de onderneming als de opwarming van de aarde wordt beperkt tot 1.5 graden ten opzichte van de impact als de aarde 4 graden of meer opwarmt? Op deze manier kunt u met het benoemen van de bijbehorende onzekerheid toch inzicht geven in de mogelijke impact van in dit geval klimaatverandering.

• Integreer materialiteitsbepaling en risicomanagement in één proces volgens de ‘double materiality’ benadering en beschrijf deze in het verslag in één hoofdstuk.

Heeft u scherp welke aspecten écht bepalend zijn voor de totale waarde van uw organisatie? De cijfers uit uw jaarverslag zijn belangrijk, maar vertellen niet het hele verhaal. Ook niet-financiële waarden bepalen in hoge mate de financiële waarde van uw onderneming. Wanneer u hier actief op stuurt, heeft dat toegevoegde waarde voor het succes van uw bedrijf.

In dit whitepaper leest u hoe u de stip aan de horizon niet uit het oog verliest en ook de niet-financiële waarden bepaalt, prioriteert en meeneemt in uw verslaglegging en risicobepaling. Dat leidt tot beter management van uw organisatie. U weet waar u op moet sturen waardoor u financieel waarschijnlijk succesvoller zult zijn. Bovendien zorgt u ervoor dat investeerders beter geïnformeerd zijn.

Voor meer informatie kunt u terecht bij Wim Bartels, partner Corporate Reporting en Sustainability en Mark Didden, senior manager Corporate Reporting.