Op 26 november 2020 is tijdens een online event bij KPMG de tiende editie van het Jaarboek Corporate Governance uitgereikt aan Mariëtte Hamer, voorzitter SER. Lees hieronder haar speech.
Mariëtte Hamer: "Ik voel me vereerd dat ik als een van de eersten de tiende, goudglanzende editie van het Jaarboek Corporate Governance heb mogen ontvangen. Dit boek is een ‘must have’ voor commissarissen en toezichthouders. We moeten ons immers blijven ontwikkelen om de uitdagingen van de toekomst aan te kunnen. In deze tijd van corona blijkt des te meer hoe belangrijk dat is. De Nederlandse economie wordt hard geraakt; de arbeidsmarkt staat onder druk; de toekomst is onzeker. Dit vraagt veel van ondernemers, maar zeker ook van ons, toezichthouders.
Ik spreek uit ervaring. We hebben samen met de ondernemers een gemeenschappelijk belang: deze crisis zo goed mogelijk doorkomen en oog blijven houden voor waardecreatie op de lange termijn.
Met mijn andere pet op, die van SER-voorzitter, kan ik natuurlijk niet anders dan benadrukken dat een leven lang ontwikkelen en (sociale) waardecreatie op de lange termijn belangrijke aandachtspunten zijn. Op dit laatste onderwerp kom ik nog uitgebreider terug.
De redactie van het jaarboek (bestaande uit: Mijntje Lückerath, Iris Wuisman, Hans van Ees en Muel Kaptein) draagt bij aan die kennisontwikkeling door corporate governance in de volle breedte over het voetlicht te brengen. Zij realiseert dit door verschillende bijdragen van wetenschappers, organisatiedeskundigen, bestuurders, in- en externe commissarissen en overige betrokkenen uit diverse vakgebieden bij elkaar te brengen. De redactie kijkt jaarlijks naar de thema’s die spelen op het gebied van governance en sluit daar op aan. Deze formule blijkt de kracht van de serie.
Ik blik even kort met u terug. De allereerste editie van het Jaarboek Corporate Governance werd in november 2011 uitgereikt aan Jos Streppel. Voor wie de naam niet zoveel meer zegt: Jos Streppel was de toenmalige voorzitter van de Raad van Commissarissen van KPN en van de monitoringcommissie die waakte over de naleving van de code-Tabaksblat. Zo werd de corporate governance code in de wandelgangen destijds wel genoemd.
In die eerste editie lag de nadruk vooral op de bevoegdheden van de commissarissen en de regels waaraan zij zich dienden te houden. De volgende edities gingen uiteraard ook in op thema´s die in de code aan de orde kwamen of wezen op thema´s die onvoldoende aandacht kregen.
Eind 2016 werd de corporate governace code drastisch gewijzigd onder leiding van Jaap van Manen, de voorzitter van de toenmalige monitoringcommissie. Van commissarissen werd vanaf toen verwacht dat ze openheid en aanspreekbaarheid stimuleerden en niet alleen op papier onafhankelijk zouden zijn, maar ook in denken en gedrag. Moeilijker grijpbare thema’s kregen een prominente plaats in de code en dus ook in het Jaarboek Corporate Governance. Ik denk aan: beloningen van bestuurders, cultuur, diversiteitsbeleid, langetermijnwaardecreatie en risicomanagement. Dat zijn zonder uitzondering nog steeds relevante thema´s.
Zoals bekend heeft de SER in 2019 een advies over het diversiteitsbeleid uitgebracht. We waren heel verheugd dat het kabinet het advies heeft dat jaar meteen overgenomen. En daar is het niet bij gebleven; we zijn inmiddels druk bezig om samen met bedrijven hier invulling aan te geven.
De tiende editie van het Jaarboek besteedt naast langetermijnwaardecreatie onder andere ook aandacht aan een andere, interessante ontwikkeling die daarmee nauw samenhangt: de toenemende belangstelling voor de ‘purpose’ van de onderneming. Bijvoorbeeld hoe de onderneming bij kan dragen aan een duurzamere economie. Ook dit is een onderwerp waar we als SER volop mee bezig zijn, zoals blijkt uit het Klimaatakkoord dat we faciliteren en waar veel organisaties hun handtekening onder hebben gezet. Kortom, het Jaarboek wijst u op interessante en belangrijke ontwikkelingen die ook direct raken aan het werk van de SER. Mij is gevraagd iets over die raakvlakken met het werk van de SER te vertellen. Dat doe ik uiteraard graag.