• Το 92% ανησυχούν για τις επιπτώσεις στη φήμη της εταιρείας σε περίπτωση που τα δεδομένα και τα αναλυτικά στοιχεία δεν είναι έγκυρα ή χρησιμοποιούνται με μη ενδεδειγμένο τρόπο.  
  
• Καθώς, μάλιστα, οι αλγόριθμοι και η τεχνητή νοημοσύνη διαδραματίζουν ολοένα πιο ενεργό ρόλο στις αποφάσεις των ανώτατων στελεχών, η εσφαλμένη άποψη που επικρατεί είναι ότι τα τμήματα τεχνολογίας θα πρέπει να αναλαμβάνουν την ευθύνη σε περίπτωση που οι αποφάσεις οι οποίες λαμβάνονται με βάση τα αναλυτικά στοιχεία αποδειχθούν άστοχες.  
  
• Ενισχύεται η άποψη ότι η διακυβέρνηση πρέπει να υπερβαίνει τα τεχνικά πρότυπα ούτως ώστε να περιλαμβάνει ελέγχους στους τομείς της στρατηγικής, της κουλτούρας και της ηθικής της επιχείρησης.
  

Όσο διατηρείται το χάσμα εμπιστοσύνης στον ψηφιακό κόσμο, και ειδικά στα δεδομένα και τα αναλυτικά στοιχεία (data and analytics, D&A) μόνο το 35% των στελεχών θεωρεί ότι υπάρχει υψηλός βαθμός εμπιστοσύνης στον τρόπο με τον οποίο η επιχείρησή τους χρησιμοποιεί τα D&A. Επιπλέον, επικρατεί έντονη ανησυχία ότι τα D&A και η τεχνητή νοημοσύνη εμπεριέχουν υψηλούς κινδύνους: άνω του 65% των στελεχών έχουν επιφυλάξεις ή έντονη δυσπιστία απέναντι στα δεδομένα και τα αναλυτικά στοιχεία της επιχείρησης, ενώ το 92% ανησυχούν ότι τα D&A μπορεί να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στη φήμη της εταιρείας.  Παρ’ όλα αυτά, η πλειονότητα των ανώτατων στελεχών (62%) υποστηρίζει ότι τα τεχνολογικά τμήματα, και όχι η ανώτατη διοίκηση ή τα τμήματα τεχνολογίας, είναι υπεύθυνα σε περίπτωση λάθους από μια μηχανή ή έναν αλγόριθμο, όπως προκύπτει από τη νέα έρευνα της KPMG International.  

Σύμφωνα με την έρευνα* Guardians of Trust της KPMG International, η στενότερη σχέση ανθρώπων και μηχανών καθιστά πιο επιτακτική την υποχρέωση λογοδοσίας σε επίπεδο ανώτατης διοίκησης, και όχι τμημάτων τεχνολογίας, καθώς και την προληπτική διακυβέρνηση μέσω στρατηγικών και λειτουργικών ελέγχων οι οποίοι διασφαλίζουν και καλλιεργούν την εμπιστοσύνη. Καθώς οι εταιρείες μετασχηματίζονται σε πλήρως ψηφιακές επιχειρήσεις, των οποίων οι αποφάσεις στηρίζονται στα αναλυτικά δεδομένα, η διαχείριση των μηχανών καθίσταται εξίσου σημαντική με τη διαχείριση των ανθρώπων, όπως επιβεβαιώνει επίσης η έρευνα.

«Καθώς η χρήση των D&A και της τεχνητής νοημοσύνης καθιερώνεται, καθίσταται ολοένα πιο επιτακτική και δύσκολη η διαχείριση της εμπιστοσύνης», επισημαίνει ο Τhomas Erwin, Global Head of KPMG Lighthouse - Center of Excellence for D&A. 

Καθώς η χρήση των αναλυτικών δεδομένων για σκοπούς πρόβλεψης εξαπλώνεται με γοργούς ρυθμούς, θα πρέπει να φροντίσουμε για την ομαλή μετάβαση της διακυβέρνησης στην «Άγρια Δύση» των αλγορίθμων. Η διακυβέρνηση των μηχανών θα πρέπει να αποτελεί ζωτικό τμήμα της συνολικής διακυβέρνησης της επιχείρησης, ώστε με τη σωστή χρήση των D&A να αξιοποιηθούν οι μεγάλες δυνατότητες που προσφέρουν και να μετριαστούν οι κίνδυνοι που εμπεριέχουν.

Από την έρευνα, στην οποία συμμετείχαν 2 190 ανώτατα στελέχη από εννέα χώρες, προκύπτει ότι οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο εμπιστεύονται λιγότερο τα D&A τους, με το ποσοστό δυσπιστίας να αγγίζει το 42% στις ΗΠΑ και το 43% στο Ηνωμένο Βασίλειο.  Στη Βραζιλία και την Ινδία, αντιθέτως, τα ποσοστά δυσπιστίας κινούνται σε πολύ χαμηλά επίπεδα (15% και 18%, αντίστοιχα).    

Ποιος θα πάρει την ευθύνη όταν κάτι δεν πάει καλά; 

Παρά τα χαμηλά επίπεδα εμπιστοσύνης που οφείλονται στους κινδύνους φήμης και οικονομικής βλάβης εξαιτίας σφαλμάτων ή κατάχρησης των αναλυτικών στοιχείων, οι συμμετέχοντες δεν έχουν διαμορφώσει ξεκάθαρη άποψη σχετικά με το ποιος πρέπει να αναλάβει την ευθύνη σε περίπτωση που μια κακή επιχειρηματική απόφαση οδηγήσει σε ζημιές ή απώλεια πελατών. 

Πέραν του 62% που δηλώνει ότι η βασική ευθύνη θα πρέπει να βαραίνει τα τμήματα τεχνολογίας των επιχειρήσεων, το 25% πιστεύει ότι η ευθύνη εναπόκειται στους κύριους λειτουργικούς τομείς της επιχείρησης, ενώ το 13% θεωρεί υπόλογα τα τμήματα κανονιστικής συμμόρφωσης και ελέγχου. 

Εάν εξετάσουμε πιο προσεκτικά ποια ανώτατα στελέχη πρέπει να θεωρούνται υπόλογα σε περίπτωση κακοδιαχείρισης των αναλυτικών στοιχείων, διαπιστώνουμε έλλειψη σαφήνειας στο μεγαλύτερο φάσμα των απαντήσεων: μόνο το 19% δήλωσε ότι ευθύνεται ο επικεφαλής υπηρεσιών πληροφορικής (CIO), το 13% υπέδειξε τον επικεφαλής δεδομένων, ενώ μόνο το 7% θεωρεί υπεύθυνους τους αρμόδιους λήψης αποφάσεων σε επίπεδο ανώτατης διοίκησης, όπως είναι ο διευθύνων σύμβουλος. 

«Από την έρευνα που πραγματοποιήσαμε στα ανώτατα στελέχη διακρίνουμε μια τάση να δίνεται “άφεση αμαρτιών” στους βασικούς λειτουργικούς τομείς της επιχειρήσεις για αποφάσεις οι οποίες λαμβάνονται με τη βοήθεια μηχανών», σημειώνει ο Brad Fisher, Brad Fisher, US Data & Analytics Leader και Partner της KPMG στις ΗΠΑ.  «Αυτό είναι κατανοητό εάν αναλογιστεί κανείς τον υποστηρικτικό ρόλο που έχει παραδοσιακά η τεχνολογία και οι αποκαλούμενοι «ειδικοί» σε τεχνικά θέματα. Ωστόσο, θεωρούμε ότι πολλά στελέχη Πληροφορικής δεν διαθέτουν γνώση του τομέα ή τις συνολικές ικανότητες που απαιτούνται για να διασφαλίσουν την εμπιστοσύνη στα D&A. Πιστεύουμε ότι η ευθύνη εναπόκειται στα ανώτατα στελέχη».  

Πώς πρέπει να είναι η καλή διακυβέρνηση; 

Η αβεβαιότητα των συμμετεχόντων σχετικά με το ποιος είναι υπόλογος εγείρει το ερώτημα ποια προληπτική διακυβέρνηση πρέπει να διενεργείται προκειμένου να διασφαλίζεται και να προστατεύεται η χρήση των αναλυτικών στοιχείων. 

«Καθώς οι επιχειρήσεις αρχίζουν να εξετάζουν τη συμπεριφορά των μηχανών παράλληλα με τη συμπεριφορά των ανθρώπων, θα πρέπει να αναζητήσουν νέα μοντέλα διακυβέρνησης προκειμένου να γεφυρώσουν τα κενά στην εμπιστοσύνη που απαιτεί η συνδυαστική χρήση ανθρώπων και μηχανών», αναφέρει ο Erwin. «Σε θεμελιώδες επίπεδο, η ευθύνη για τις μηχανές πρέπει να βαραίνει κατά κύριο λόγο τον διευθύνοντα σύμβουλο και τους επικεφαλής των λειτουργικών τομέων», τονίζει.

Από τις προτάσεις των συμμετεχόντων προκύπτει μια ισχυρή ένδειξη ότι κάθε πλαίσιο διακυβέρνησης πρέπει να περιλαμβάνει πρότυπα και ελέγχους που υπερβαίνουν τα τεχνικά τμήματα και τους τομείς στρατηγικής, κουλτούρας και ηθικής –τους τομείς ευθύνης της ανώτατης διοίκησης. 

Οι πέντε προτάσεις σύμφωνα με τους συμμετέχοντες στην έρευνα για εδραίωση της εμπιστοσύνης σε μια επιχείρηση είναι οι εξής: 

• Ανάπτυξη προτύπων για σύσταση αποτελεσματικών πολιτικών και διαδικασιών για όλες τις επιχειρήσεις Ανάπτυξη προτύπων για σύσταση αποτελεσματικών πολιτικών και διαδικασιών για όλες τις επιχειρήσεις 
• Βελτίωση και υιοθέτηση κανονισμών για εδραίωση της εμπιστοσύνης στα D&A 
  
• Ενίσχυση της διαφάνειας των αλγορίθμων και των μεθοδολογιών 
  
• Θέσπιση επαγγελματικών κωδικών για τους επιστήμονες των δεδομένων 
  
• Ενίσχυση των εσωτερικών και εξωτερικών μηχανισμών διασφάλισης οι οποίοι επαληθεύουν και εντοπίζουν τα αδύναμα σημεία  
  

«Η εδραίωση και η διασφάλιση της εμπιστοσύνης στον κύκλο ζωής των αναλυτικών στοιχείων/της τεχνητής νοημοσύνης προϋποθέτει οργανωμένες, προσαρμοζόμενες και επιμερισμένες προσεγγίσεις», σημειώνει ο Erwin. «Διαπιστώνουμε ότι πολλές επιχειρήσεις να πειραματίζονται σε αυτόν τον τομέα και είναι αυτές που πιθανότατα θα ανοίξουν τον δρόμο για εδραίωση των μελλοντικών προτύπων και των νέων πλαισίων διακυβέρνησης», καταλήγει.