Έρευνα σε θέματα Εταιρικής Διακυβέρνησης

Με αφορμή την ψήφιση του νέου Νόμου 4706/2020 περί Εταιρικής Διακυβέρνησης, σχεδιάσαμε μια έρευνα σε συνεργασία με τον ΣΕΒ και με την υποστήριξη του Ελληνικού Συμβουλίου Εταιρικής Διακυβέρνησης (ΕΣΕΔ) και την Ένωση Εισηγμένων Εταιρειών (ΕΝΕΙΣΕΤ). 

Σκοπός της έρευνας ήταν η ανάδειξη του βαθμού δυσκολίας που έχουν ή αναμένεται να έχουν οι εισηγμένες εταιρείες στην προσπάθεια συμμόρφωσής τους με τις νέες απαιτήσεις. 

Το ερωτηματολόγιο  περιλάμβανε 52 ερωτήσεις κλειστού τύπου και μια ανοιχτή και η έρευνα υλοποιήθηκε το πρώτο τρίμηνο του 2021. Μετά την συμπλήρωση του ερωτηματολογίου, διενεργήθηκαν συνεντεύξεις με 8 εταιρείες από διαφορετικούς κλάδους για την ανάλυση των κυριότερων ευρημάτων της έρευνας.

Τα κυριότερα συμπεράσματα αποτυπώνονται παρακάτω:

Σύνθεση ΔΣ: Μικρός προβληματισμός για την αναλογία ανδρών – γυναικών με έμφαση στην αναζήτηση και διακράτηση ικανών στελεχών.

Ανάγκη αναζήτησης νέων μελών ΔΣ: Οι νέες απαιτήσεις δημιουργούν υποχρέωση αναζήτησης νέων μελών και αλλαγή της σύνθεσης σε αποτελεσματικά ΔΣ.

Διεύρυνση ρόλων και απαιτήσεων: Η συμμετοχή των μελών ΔΣ σε περισσότερες επιτροπές οδηγεί σε αύξηση φόρτου εργασίας και αλλαγές στο πλαίσιο αποδοχών. Το ΔΣ χρειάζεται συχνότερη υποστήριξης από μονάδες (πχ Ανθρώπινο Δυναμικό, Νομικό τμήμα).

Αποσαφήνιση εννοιών του Νόμου: Ανάγκη αποσαφήνισης των εννοιών «σημαντική θυγατρική» και «σημαντική αμοιβή» καθώς και του τρόπου αξιολόγησης των κριτηρίων καταλληλότητας των μελών ΔΣ.

Κώδικας Εταιρικής Διακυβέρνησης (ΚΕΔ): Η καθυστέρηση στην έκδοση του ΚΕΔ έχει φέρει προβληματισμό και εξακολουθεί να είναι ασαφής η έννοια του «φορέα εγνωσμένου κύρους».

Σύστημα Εταιρικής Διακυβέρνησης (ΣΕΔ): Ανάγκη σαφούς καθορισμού του ΣΕΔ και της περιοδικής αξιολόγησης της επάρκειας/ αποτελεσματικότητας του.

Σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου (ΣΕΕ): Η έννοια του ΣΕΕ συχνά ταυτίζεται με την έννοια του εσωτερικού ελέγχου (μονάδα ή/ και επιτροπή), χωρίς να είναι κατανοητή η ευθύνη και συνεισφορά της 1ης/ 2ης γραμμής. Απαιτείται αποσαφήνιση σχετικά με το εάν μπορεί να διενεργηθεί η αξιολόγηση του ΣΕΕ από τον Ορκωτό Ελεγκτή, εάν ο πρώτος έλεγχος θα αφορά τριετία και εάν θα εστιαστεί σε θέματα σχεδιασμού ή/και εφαρμογής.

Εποπτικές λειτουργίες: Απαιτείται αποσαφήνιση των γραμμών αναφοράς των νεοσύστατων λειτουργιών Κανονιστικής Συμμόρφωσης και Διαχείρισης Κινδύνων. Επίσης, απαιτείται αποσαφήνιση αναφορικά με το μέγεθος της Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου και τους μηχανισμούς διασφάλισης ποιότητας και εταιρικής διακυβέρνησης. Οι νέες απαιτήσεις δημιουργούν ανάγκη στελέχωσης και αύξηση εργατικού κόστους.

Εφαρμογή νέων απαιτήσεων: Δεν είναι πάντα ξεκάθαρο σε τι βοηθάνε οι νέες απαιτήσεις. Αρκετές εταιρίες έχουν συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις του Νόμου, χωρίς να έχουν αναπτύξει σε όλες τις περιπτώσεις τα κατάλληλα συστήματα για την εφαρμογή τους. Προβληματισμός υφίσταται ως προς τους «αλάνθαστους μηχανισμούς ελέγχου» των εταιρειών και της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς. Πρόταση για υιοθέτηση της αρχής της αναλογικότητας με βάση το μέγεθος της εταιρείας.

Καθοδήγηση και υποστήριξη: Ανάγκη καθοδήγησης/ υποστήριξης από την πλευρά της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς για την αποτελεσματική εφαρμογή των απαιτήσεων, με την υιοθέτηση καλών πρακτικών από άλλες χώρες.

Κυρώσεις: Υφίσταται ασάφεια αναφορικά με τα κριτήρια και τη σχετική διαδικασία επιβολής κυρώσεων.

Ενώ είναι θετική η ανταπόκριση των εταιρειών στον νέο Νόμο και υφίσταται δέσμευση στο να προχωρήσουν στις απαιτούμενες αλλαγές, από την πλειονότητα των εταιρειών κρίνεται αναγκαίο να δοθεί περισσότερος χρόνος στις εταιρείες για τη συμμόρφωση τους με τις απαιτήσεις του νόμου.