Σε περιόδους κρίσεων οι οικογενειακές επιχειρήσεις μπορούν να ανταποκριθούν καλύτερα

Ποια θα είναι τα κύρια θέματα του 6ου Family Business Forum της KPMG; Με ποια ζητήματα πρόκειται να καταπιαστεί;

Παραμένοντας πιστοί στο ετήσιο ραντεβού μας με την κοινότητα των ελληνικών οικογενειακών επιχειρήσεων, ο συνεδριακός μας θεσμός του Family Business Forum επιστρέφει και φέτος, για 6η χρονιά, σε ψηφιακό πλέον περιβάλλον. Όπως κάθε χρόνο, το Forum ασχολείται με τις σημαντικές διαχρονικές αλλά και επίκαιρες προκλήσεις που καλούνται να διαχειριστούν οι οικογενειακές επιχειρήσεις. Οι συμμετέχοντες θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν έναν ανοιχτό διάλογο ανάμεσα σε καταξιωμένους Έλληνες επιχειρηματίες που θα μοιραστούν με το κοινό γνώσεις, σκέψεις και εμπειρίες για την «Τέχνη του Οικογενειακού Επιχειρείν», σε ένα ευμετάβλητο επιχειρηματικό περιβάλλον και πώς τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των οικογενειακών επιχειρήσεων μετουσιώνονται σε ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα, διασφαλίζοντας μία μακροχρόνια επιτυχημένη πορεία.

Επίσης, στη φετινή διοργάνωση, φέρνουμε στο επίκεντρο του διαλόγου θέματα όπως είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες (competencies) που απαιτούνται για τη διοίκηση και διακυβέρνηση της οικογενειακής επιχείρησης καθώς και οι προκλήσεις που καλούνται να διαχειριστούν οι οικογενειακές επιχειρήσεις στην προσπάθειά τους να επεκταθούν στις διεθνείς αγορές και να αναπτύξουν δεξιότητες εξωστρεφούς επιχειρηματικότητας. Στη θεματολογία του forum συμπεριλαμβάνονται και φορολογικά θέματα που άπτονται του σχεδιασμού της διαδοχής στις οικογενειακές επιχειρήσεις. Από την agenda δεν θα μπορούσε να απουσιάζει το διαχρονικό ζήτημα της διαχείρισης των ενδοοικογενειακών συγκρούσεων αλλά και το πολύ επίκαιρο της πανδημίας του κορωνοϊού. Στο συνέδριο θα παρουσιαστούν και τα σημαντικότερα ευρήματα από την παγκόσμια έρευνα της KPMG και του STEP, για τις επιπτώσεις και τους τρόπους αντιμετώπισης της πανδημίας από τις οικογενειακές επιχειρήσεις, στην οποία συμμετείχαν και αρκετές Ελληνικές επιχειρήσεις.

Ποιοι θα είναι οι ομιλητές που θα συμμετάσχουν στις εργασίες του Συνεδρίου;

Φέτος, θα έχουμε την χαρά και την τιμή να απευθύνει Χαιρετισμό στο συνέδριο ο Δρ. Βασίλης Αποστολόπουλος, Πρόεδρος της Ε.ΕΝ.Ε και Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών. Δυνατό είναι το «παρών» των ελληνικών οικογενειών που επιχειρούν, με τους (σε αλφαβητική σειρά) Χρυσούλα Αναστασοπούλου, Υπεύθυνη Μάρκετινγκ και Επικοινωνίας της ΚΡΙΝΟΣ, Ευθύμη Ευθυμιάδη, Αντιπρόεδρο της REDESTOS - Efthymiadis Agrotechnology Group, Άννα Καμαρίδη, Αντιπρόεδρο της Καμαρίδης GlobalWire, Δημήτρη Σαράντη, Πρόεδρο Δ.Σ. της εταιρείας «ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΕΙΑ» και Παναγιώτη Τσινάβο, Πρόεδρο και Διευθύνοντα Σύμβουλο της εταιρείας ΚΡΙ-ΚΡΙ, οι οποίοι θα ανταλλάξουν απόψεις και εμπειρίες με τον Βαγγέλη Αποστολάκη, Αντιπρόεδρο της KPMG στην Ελλάδα.

Στο Συνέδριο θα συμμετάσχουν επίσης ως ομιλητές, η Claudia Binz Astrachan, διεθνούς φήμης ακαδημαϊκός και ερευνήτρια σε θέματα οικογενειακών επιχειρήσεων, ο Μάρκος Τσόγκας, Αν. Καθηγητής Διεθνούς Μάρκετινγκ του Πανεπιστημίου Πειραιώς και από την KPMG στην Ελλάδα η Άριελ Μανίκα, Διευθύντρια, Φορολογικές Υπηρεσίες. Από το βήμα του συνεδρίου εγώ θα μιλήσω για τις οικογενειακές συγκρούσεις, τις αφορμές, τα βαθύτερα αίτια και τους τρόπους διαχείρισής τους.

Πως έχουν επηρεαστεί οι οικογενειακές επιχειρήσεις από την κρίση της πανδημίας; Με διαφορετικό τρόπο από ότι άλλου είδους επιχειρήσεις;

Πρόσφατα η KPMG σε συνεργασία με το STEP Project Global Consortium δημοσίευσαν τα ευρήματα της παγκόσμιας έρευνας που διεξήγαγαν για την αντιμετώπιση της πανδημίας από τις οικογενειακές επιχειρήσεις. Σύμφωνα με την έρευνα, η πανδημία είχε τεράστιες συνέπειες για όλες τις επιχειρήσεις (οικογενειακές ή μη), με το 70% να καταγράφει μείωση εσόδων και να λαμβάνει μέτρα περιορισμού του κόστους, αναδιάρθρωσης λειτουργιών, περιορισμού δραστηριοτήτων ή ακόμα και αναστολής λειτουργίας. Ωστόσο, στην έρευνα επισημαίνεται ότι οι οικογενειακές επιχειρήσεις λόγω της άμεσης και στενής ενασχόλησης της οικογένειας και της μακροπρόθεσμης οπτικής και νοοτροπίας, απέδειξαν και στην πανδημία την ανθεκτικότητα και προσαρμοστικότητά τους και προετοιμάζονται πλέον να ηγηθούν της οικονομικής ανάκαμψης.

Παρέμειναν προσηλωμένοι στο όραμα, στις ισχυρές αξίες και στη διατήρηση της οικογενειακής και επιχειρηματικής τους κληρονομιάς και εστίασαν στον επιχειρηματικό μετασχηματισμό, αξιοποιώντας και τις ψηφιακές δεξιότητες της νέας γενιάς. Ταυτόχρονα όμως, επέδειξαν και την κοινωνική τους υπευθυνότητα και έλαβαν μέτρα όχι μόνο προς όφελος της οικογένειας και της επιχείρησής τους, αλλά προσβλέποντας και στην προστασία και την αντιμετώπιση των αναγκών των εργαζομένων και ευρύτερα του κοινωνικού συνόλου.

Υπάρχουν στοιχεία και χαρακτηριστικά των οικογενειακών επιχειρήσεων που μπορούν να τους προσφέρουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην «νέα κανονικότητα» που διαμορφώνεται για το επιχειρείν και προς την επόμενη ημέρα μετά την πανδημία;

Οι εμπειρίες από τη μακρόχρονη ιστορία των επιχειρήσεων, από μελέτες αλλά και από την πρόσφατη έρευνά μας δείχνουν ότι σε περιόδους κρίσεων οι οικογενειακές επιχειρήσεις μπορούν να ανταποκριθούν καλύτερα και επιδεικνύουν ανθεκτικότητα και προσαρμοστικότητα λόγω:

• Ευελιξίας και ταχύτητας στη λήψη αποφάσεων
  
  
• Μακροπρόθεσμου προσανατολισμού και σχεδιασμού
  
  
• Οικογενειακής και επιχειρηματικής κληρονομιάς, που μεταφέρεται από γενιά σε γενιά και περιλαμβάνει: την ιστορική μνήμη, το επιχειρηματικό πνεύμα, τις εμπειρίες, την άρρητη επιχειρηματική γνώση, τις ισχυρές μακροπρόθεσμες σχέσεις εμπιστοσύνης με πελάτες, προμηθευτές και τραπεζικά ιδρύματα.
  
  
• Στήριξης από την οικογένεια, καθώς στις δύσκολες στιγμές επιστρατεύονται όλοι οι διαθέσιμοι πόροι της οικογένειας τόσο οι οικονομικοί (πολύτιμα οικογενειακά κεφάλαια) όσο και οι ανθρώπινοι (εργασία, δεξιότητες, γνώσεις όλων των μελών της οικογένειας και όλων των γενεών).
  
  
• Ταύτισης της οικογένειας με την επιχείρηση και ισχυρών συναισθηματικών δεσμών, που κινητοποιούν τα ένστικτα επιβίωσης και ανθεκτικότητας που υπάρχουν στο DNA των οικογενειακών επιχειρήσεων.

Ποιες είναι κατά την γνώμη σας οι βασικές προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν σήμερα οι οικογενειακές επιχειρήσεις στην Ελλάδα;

Η οικογενειακή επιχείρηση, όπως και κάθε επιχείρηση οικογενειακή ή μη, καλείται να διαχειριστεί τις σημαντικές προκλήσεις του επιχειρείν εν μέσω μίας τεράστιας κρίσης που προκλήθηκε από την πανδημία. Αποτελεί όμως κοινό τόπο ότι κάθε κρίση κρύβει και ευκαιρίες. Συνεπώς, οι οικογενειακές επιχειρήσεις δεν θα πρέπει να επαναπαυθούν στις δάφνες τους, αλλά είναι επιτακτική η ανάγκη να παραμείνουν προσανατολισμένες στο μέλλον, με τα αντανακλαστικά τους σε εγρήγορση, να παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις στον κλάδο τους, στον ανταγωνισμό, στους καταναλωτές και να προσπαθήσουν να προβλέψουν τις αλλαγές και να προσαρμόσουν έγκαιρα και αποτελεσματικά το επιχειρηματικό τους μοντέλο.

Επιπρόσθετα όμως, ειδικά για την οικογενειακή επιχείρηση, η διαφορετικότητα και πολυπλοκότητά της έγκειται στο γεγονός ότι μία οικογένεια συνδέεται με μία επιχείρηση μέσω της ιδιοκτησίας και η ιδιαιτερότητα αυτή αντανακλάται και στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει. Για την επιτυχή διαχείριση των προκλήσεων αυτών απαιτείται μία ξεχωριστή προσέγγιση που θα λαμβάνει υπόψη της το τρίπτυχο αυτό : οικογένεια, επιχείρηση, ιδιοκτησία.

Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι καθώς ωριμάζει πλέον η οικογενειακή επιχειρηματικότητα στη χώρα μας, αυξάνεται συνεχώς ο αριθμός των επιχειρήσεων που βρίσκεται στο στάδιο μετάβασης στην επόμενη γενιά και θα πρέπει να δοθεί έμφαση στην προετοιμασία της διάδοχης κατάστασης, τόσο όσον αφορά στην μελλοντική διοίκηση αλλά και στην ιδιοκτησία. Από γενιά σε γενιά, η πολυπλοκότητα της επιχείρησης και της οικογένειας αυξάνεται, ο αριθμός των μελών της οικογένειας που εμπλέκεται στην επιχείρηση συνήθως μεγαλώνει εκθετικά και θέματα όπως η καλλιέργεια και ανάπτυξη των δεξιοτήτων της επόμενης γενιάς, ο καθορισμός του χρόνου και του τρόπου αποχώρησης των υφιστάμενων ηγετών, η συνεργασία μεταξύ μελών διαφορετικών κλάδων της οικογένειας και ο καθορισμός του τρόπου διοίκησης και λήψης αποφάσεων από την οικογένεια για την επιχείρηση, αποτελούν σημαντικές προκλήσεις που απαιτούν έγκαιρη και μεθοδική διαχείριση.