Με περιορισμένα διαθέσιμα δεδομένα ως προς την πραγματική οικονομική αξία του κλάδου, και με τους ιδιοκτήτες των οικογενειακών επιχειρήσεων να παραμένουν διακριτικοί ως προς τις επιτυχίες τους, η οικογενειακή επιχείρηση φαίνεται να είναι ένα αίνιγμα. Στη νέα μελέτη της KPMG, στην οποία έλαβαν μέρος 26 ιδιοκτήτες οικογενειακών επιχειρήσεων από 8 χώρες, φαίνεται ότι οι οικογενειακές επιχειρήσεις θέτουν την ανάπτυξη ψηλά στην ατζέντα τους, και δείχνουν να αναπτύσσονται πραγματικά. Οι αποδείξεις βρίσκονται παντού γύρω μας. Το ένα τρίτο του συνόλου των εταιρειών του δείκτη S&P 500 ορίζονται ως οικογενειακές επιχειρήσεις *, και περίπου το 30% όλων των επιχειρήσεων παγκοσμίως με πωλήσεις άνω του 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων είναι οικογενειακά ελεγχόμενες **.

Παρά το γεγονός ότι η σταθερότητα μερικές φορές συγχέεται λανθασμένα με τη στασιμότητα, οι δύο όροι δεν έχουν τίποτα κοινό. Η σταθερότητα σημαίνει σταθερή ανάπτυξη: ο μακροπρόθεσμος προσανατολισμός και ο «ασφαλέστερος τρόπος σκέψης» των οικογενειακών επιχειρήσεων κατευθύνουν τη στρατηγική ανάπτυξής τους, όπου η αυριανή απόδοση είναι πιο σημαντική από τη σημερινή. Οι ιδιοκτήτες οικογενειακών επιχειρήσεων επιδεικνύουν μια μέτρια ανοχή κινδύνου, δίνοντας προτεραιότητα στην υψηλή κερδοφορία έναντι της αύξησης του κύκλου εργασιών, και διοικούν τις επιχειρήσεις τους ως επιχειρηματικό πρότζεκτ, εξυπηρετώντας πρώτα τους πελάτες και όχι την οικογένεια.

Μια σειρά από ζητήματα αναφέρονται συχνά ως πιθανά εμπόδια στη μακροπρόθεσμη επιτυχία των οικογενειακών επιχειρήσεων. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται η κακή στρατηγική, η έλλειψη ταλέντων, το ασταθές πολιτικό περιβάλλον, και η έλλειψη ενός διαδόχου. Η κακή διοίκηση μπορεί σίγουρα να επηρεάσει τις δραστηριότητες μιας εταιρείας. Τα παραδείγματα αφθονούν, και αφορούν τόσο τις οικογενειακές επιχειρήσεις όσο και τις μη οικογενειακές.

Όπως και με άλλα προβλήματα, έτσι κι εδώ οι οικογενειακές επιχειρήσεις καταφέρνουν επιδέξια να τα υπερβαίνουν. Η βελτιούμενη εικόνα του κλάδου βοηθά στην προσέλκυση και διατήρηση ταλέντων. Ανάμεσα στα θετικά χαρακτηριστικά συγκαταλέγονται και η γνήσια επιχειρηματικότητα, το δυναμικό πνεύμα, η αποτελεσματική λήψη αποφάσεων, η ταχύτερη ανάληψη ευθύνης, και η σταθερότητα. Υποστηριζόμενες από σταθερά χρηματοοικονομικά αποθέματα και ένα μακροπρόθεσμο όραμα, οι οικογενειακές επιχειρήσεις μαθαίνουν να λειτουργούν μέσα στις κυρίαρχες πολιτικές και ρυθμιστικές συνθήκες. Επιπλέον, οι οικογενειακές επιχειρήσεις επιδεικνύουν όλο και περισσότερο μια «ουδέτερη» προσέγγιση κατά την επιλογή των υποψηφίων για διοικητικές θέσεις, και προσλαμβάνουν όλο και περισσότερο στελέχη εκτός της οικογένειας.

Οι οικογενειακές επιχειρήσεις, περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο, ξέρουν πώς να παραμείνουν επιτυχημένες σε βάθος χρόνου. Έχουν επιλέξει δύο κρίσιμες στρατηγικές: την καινοτομία και τη διεθνή ανάπτυξη. Η μακροπρόθεσμη οπτική των οικογενειακών επιχειρήσεων αντανακλά τη μεγαλύτερη επιθυμία τους να εμπλέκονται σε μακροπρόθεσμα έργα. Επιπλέον, επωφελούνται από μια «τροφοδότηση από διάφορες γενιές» που οδηγεί σε μια συνεχή ανταλλαγή ιδεών. Όταν πηγαίνουν στο εξωτερικό, οι οικογενειακές επιχειρήσεις λαμβάνουν τις αποφάσεις γρήγορα και βασίζονται σε μεγάλο βαθμό σε τοπικούς εταίρους και οικογενειακά δίκτυα. Ωστόσο, η βασική στρατηγική των οικογενειακών επιχειρήσεων είναι να παραμένουν πιστές στις αρχές τους και να ακολουθούν τον δικό τους τρόπο σε ό, τι κάνουν.

* The five attributes of enduring family businesses (Τα πέντε χαρακτηριστικά των ανθεκτικών οικογενειακών      επιχειρήσεων), McKinsey & Company, 2010.

** What You can Learn from Family Business (Τι μπορείτε να μάθετε από την οικογενειακή επιχείρηση), HBR, 2012.

Κατεβάστε ολόκληρη την έκθεση (PDF 1,4 MB).