Aan wie of waaraan moeten de betalingen zijn gedaan voor de toepassing van dit artikel?

Onder de vorige wetgeving was de aangifteplicht alleen van toepassing op betalingen gedaan aan een persoon (natuurlijke persoon of rechtspersoon) die in een belastingparadijs is gevestigd. De aangifteplicht is nu uitgebreid met de volgende categorieën van ontvangers van betalingen:

• vaste inrichtingen gevestigd of gelegen in een belastingparadijs;
• bankrekeningen die worden beheerd of aangehouden door een persoon of vaste inrichting gevestigd of gelegen in een belastingparadijs;
• bankrekeningen die worden beheerd door of aangehouden bij kredietinstellingen gevestigd of met een vaste inrichting in een belastingparadijs.

Wat is voor de toepassing van dit artikel een belastingparadijs?

• Een eerste categorie van belastingparadijzen zijn de staten die door de OESO worden aangemerkt als staten die niet effectief of substantieel de standaard op het gebied van uitwisseling van inlichtingen op verzoek toepassen. De aangifteplicht bestond slechts indien de betrokken staat gedurende het volledige belastbare tijdperk als ‘non compliant’ werd aangemerkt. Voor het aanslagjaar 2015 stonden de volgende staten op deze lijst: Luxemburg, Cyprus en de Seychellen. Voor het aanslagjaar 2016 staan hier geen staten meer op (de lijst is momenteel leeg).

De nieuwe tekst zegt dat de aangifteplicht voortaan geldt voor betalingen verricht op het ogenblik dat de staat een negatieve beoordeling heeft, dus ook wanneer de staat in de loop van een deel van hetzelfde belastbare tijdperk geen negatieve beoordeling had. De minimumgrens van € 100.000 wordt evenwel beoordeeld over alle betalingen verricht gedurende het belastbare tijdperk, dus met inbegrip van de betalingen verricht op het ogenblik dat er geen negatieve beoordeling was voor die staat.

Voorbeeld: de Belgische vennootschap ABC betaalt gedurende het belastbare tijdperk T de volgende bedragen aan een ontvanger gelegen in een staat die slechts een beperkte periode als belastingparadijs werd aangemerkt:

• € 80.000 (periode waarin de staat nog niet als een belastingparadijs werd aangemerkt);
• € 25.000 (periode waarin de staat wel als een belastingparadijs werd aangemerkt).

De Belgische vennootschap ABC dient de € 25.000 aan te geven, aangezien de minimumgrens van € 100.000 werd behaald over het hele belastbare tijdperk T.

• Een tweede categorie van belastingparadijzen zijn de staten die voorkomen op een bij Koninklijk Besluit (‘KB’) vast te stellen lijst van staten ‘zonder of met een lage belasting’.

Wijziging definitie ‘staat’

Een staat is voor doeleinden van de aangifteplicht voortaan niet alleen een door de meerderheid van de leden van de Verenigde Naties erkende onafhankelijke staat, maar ook “(...) een deel van deze Staat dat op autonome wijze bevoegd is om de grondslag of het tarief van de vennootschapsbelasting, geheel of gedeeltelijk, te bepalen”. Zo kan bijvoorbeeld Taiwan voortaan als een staat worden aangemerkt, ook al wordt het door een meerderheid van de Verenigde Naties niet erkend.

Wijziging definitie ‘staat zonder of met een lage belasting' (de Belgische blacklist)

In de vroegere wetgeving werden staten ‘met lage belasting’ omschreven als staten waarvan het nominaal tarief van de vennootschapsbelasting lager is dan 10%. Voorbeelden zijn onder andere Abu Dhabi, de Bahama’s, Bermuda, de Kaaimaneilanden, Jersey en Monaco.

In de nieuwe tekst worden aan deze omschrijving nu de volgende staten toegevoegd, met dien verstande dat staten die deel uitmaken van de Europese Economische Ruimte niet als een staat zonder of met een lage belasting kunnen kwalificeren:

• staten die geen vennootschapsbelasting heffen op inkomsten van binnenlandse oorsprong of van buitenlandse oorsprong. Staten met een terri­toriaal belastingstelsel, bijvoorbeeld Hongkong, worden voortaan derhalve aangemerkt als belastingparadijzen voor doeleinden van de aangifteplicht.
• staten waarvan het tarief van de vennootschapsbelasting dat met de werkelijke belastingdruk op inkomsten van buitenlandse oorsprong overeenstemt lager is dan 15%. Het is momenteel evenwel nog wachten op de publicatie van de nieuwe blacklist met landen die aan deze omschrijving beantwoorden.

Inwerkingtreding

Vreemd genoeg werd nog niet bepaald vanaf welk aanslagjaar de hierboven vermelde wijzigingen in werking zullen treden. De algemene regel is in dat geval dat de nieuwe regeling in werking treedt op de tiende dag na de bekendmaking van de Programmawet in het Belgisch Staatsblad, in dit geval 14 juli 2016.

Maar daarmee is niet duidelijk of betalingen vanaf de tiende dag worden bedoeld dan wel aangiftes ingediend vanaf die datum. In het laatste geval zouden voor een vennootschap met een boekjaar eindigend op 31 december 2015 ook de betalingen verricht in 2015 reeds onder de nieuwe definitie kunnen vallen.

Wat de uitgebreide definitie van belastingparadijzen betreft, wordt verwacht dat er per KB een nieuwe blacklist zal worden gepubliceerd op basis van de nieuwe criteria. In afwachting daarvan blijft de blacklist zoals zij werd gepubliceerd bij het meest recente KB (van 11 maart 2016) in ieder geval wel onverminderd van kracht.

Kris Lievens en Jeroen Debaere

• Belgium-Holland Desk newsletter - oktober 2016