Sinds 1 januari 2015 behoren onder meer de successierechten en de schenkingsrechten tot de bevoegdheid van het Vlaams Gewest en is dit niet langer een federale bevoegdheid. Naar aanleiding van de integratie van de desbetreffende wetsbepalingen in de Vlaamse Codex Fiscaliteit werd de bestaande wetgeving op bepaalde punten gewijzigd, zo ook voor het Vlaamse gunstregime voor overdracht van familiale vennootschappen.

Het Vlaamse gunstregime

Voor de overdracht van de aandelen van familiale vennootschappen bestaat er in het Vlaams Gewest een gunsttarief, enerzijds op het vlak van successierechten en anderzijds op het vlak van schenkingsrechten.

Het gunsttarief voor de aandelen van familiale vennootschappen in de successierechten (dus bij een overlijden) bedraagt 3% voor een vererving aan eigen kinderen en de verkrijging door echtgenoten of samenwonenden. Dit in tegenstelling tot de ‘gewone’ tarieven, die bij vererving of verkrijging in de rechte lijn kunnen oplopen tot 27%.
Aandelen van zogenoemde familiale vennootschappen kunnen worden geschonken tegen een gunsttarief van 0%.

Aan dit gunstregime zijn diverse voorwaarden gekoppeld. Deze voorwaarden werden door de Vlaamse codificatie op bepaalde punten gewijzigd.

Belangrijke wijzigingen

Wij bespreken hieronder de belangrijkste wijzingen van dit gunstregime. Een uitgebreide bespreking van de toepassingsvoorwaarden kunt u hier vinden:

• Participatievoorwaarde: om te kunnen genieten van dit gunstregime dient de schenker/erflater samen met zijn naaste familie ten minste 50% van de aandelen van de familiale vennootschap in volle eigendom aan te houden. In bepaalde gevallen wordt deze bezitseis verlaagd tot 30%.

De Vlaamse codificering heeft tot gevolg dat het begrip ‘naaste familie’ is uitgebreid en daaronder nu tevens de kinderen van broers en zussen worden begrepen. Dit terwijl deze kinderen vroeger slechts kwalificeerden wanneer de broers en/of zussen reeds overleden waren.

Deze aanpassing heeft tot gevolg dat de keuze om te schenken nu individueel kan worden gemaakt. Waar vroeger bijvoorbeeld alle broers en zussen vaak samen hun aandelen dienden te schenken om onder het gunstregime te vallen, is dit nu niet langer het geval.

• Aan de voorwaarde van activiteit werd niet gesleuteld: nog steeds is vereist dat de vererfde of geschonken aandelen betrekking hebben op (een) actieve vennootschap(pen) gelegen in de Europese Unie (EU) of Europese Economische Ruimte (EER).
• Om van het fiscale gunstregime te genieten volstaat het niet dat aan de toepassingsvoorwaarden wordt voldaan op het ogenblik van schenking of vererving, maar is ook vereist dat deze voorwaarden gedurende een periode van drie jaar vervuld blijven. De economische activiteit moet dus worden voortgezet gedurende drie jaar na vererving of schenking (voortzettingseis). Het betreft niet zozeer de aanvankelijke activiteit die behouden moet blijven, dit mag ook een andere activiteit zijn. Daarbij geldt dat het moet gaan om een nijverheids-, ambachts- of landbouwactiviteit dan wel vrij beroep en dat deze activiteit zonder onderbreking moet worden voortgezet. Deze versoepeling van de voortzettingseis kan onder andere dienstig zijn in de gevallen waarin de vennootschap een gereglementeerd beroep betreft.
  
  

Daarnaast werd een versoepeling ingevoegd met betrekking tot de formele voorwaarde van het attest. Dit document, waarin de Vlaamse belastingdienst bevestigt dat aan de voorwaarden wordt voldaan, dient niet langer verplicht aan de schenkingsakte te worden toegevoegd maar mag ook later worden bijgevoegd. Dit neemt echter niet weg dat het om rechtszekerheid te hebben steeds nuttig is om een dergelijk attest voorafgaande aan de schenking aan te vragen.

Wat betekent dit voor u?

De wijzigingen in het Vlaamse gunstregime ten gevolge van de Vlaamse codificering brengen een aantal versoepelingen van het gunstregime mee. Zo is het mogelijk dat u, terwijl de feiten ongewijzigd zijn gebleven, nu wel in aanmerking komt voor de gunstregeling terwijl dit vroeger niet het geval was.

Gezien de reikwijdte van de gunstmaatregel kan het uitermate nuttig zijn om uw concrete situatie in het licht van de Vlaamse codificering opnieuw te laten bekijken.


Sophie Schellens

• Belgium-Holland Desk Newsletter - Maart 2015