Podatnicy, którzy rozliczają podatek według skali podatkowej lub 19% liniowej stawki podatkowej mogą za rok 2019 odliczyć od podstawy opodatkowania 100% wydatków poniesionych na działalność badawczo-rozwojową (tzw. koszty kwalifikowane). Wyjątek stanowią przedsiębiorstwa o statusie centrum badawczo - rozwojowego (będący mikro, małymi i średnimi przedsiębiorcami) - te bowiem są uprawione do odliczenia 150% w odniesieniu do wszystkich kosztów kwalifikowanych.

Ważne!

Wydatki kwalifikowane podatnik odliczy od dochodu niezależnie od tego, czy wydatki te już zostały uwzględnione przy kalkulacji podstawy opodatkowania jako koszty uzyskania przychodów.  Efektywnie zatem, wydatki mogą zostać uwzględnione nawet dwukrotnie: raz w ciągu roku i drugi raz - przy kalkulacji podatku dochodowego za rok podatkowy 2019. Ważne jest natomiast aby kwota odliczenia ulgi B+R nie przekroczyła kwoty dochodu. W przypadku gdy tak się stanie, podatnik może odliczyć koszty kwalifikowane poniesione za dany rok - w części przekraczającej dochód - w następujących po sobie kolejno 6 latach podatkowych.

Przykład: 

Podatnik, który w 2019 r. poniesie koszty prac B+R w wysokości 1 mln PLN będzie mógł efektywnie obniżyć podatek dochodowy o 190 tys. PLN.  Wyliczenie będzie następujące:

Odliczenia dokonuje się w zeznaniu za rok podatkowy, w którym poniesiono koszty kwalifikowane. Tym samym, podatnicy za rok 2019 będą uprawnieni do odliczenia kosztów kwalifikowanych w zeznaniu rocznym składanym do końca kwietnia 2020 r. Koszty kwalifikowane należy wykazać w formularzu PIT/BR. Druk ten jest załącznikiem do zeznania PIT-36 i PIT-36L.

Ulga B+R dedykowana jest tym przedsiębiorcom, którzy prowadzą w ramach działalności prace badawczo-rozwojowe w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 38-40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. badania podstawowe i aplikacyjne jak również prace rozwojowe w rozumieniu art.  art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.

W praktyce, z ulgi B+R może skorzystać podatnik niezależnie od tego czy w ramach jego przedsiębiorstwa ma wyodrębniony dział B+R czy też nie. W większości przypadków zatem, pracami B+R będą czynności, które podatnik może uznawać za codzienne: tworzenie produktu od podstaw, jak również ulepszanie produktu, technologii produkcji czy testowanie nowych materiałów celem redukcji kosztów przedsiębiorstwa. Ważne, aby podatnik ujął te koszty kwalifikowane, które poniesione były do momentu wprowadzenia ulepszonego produktu na rynek czy rozpoczęcia produkcji według nowej technologii.

Ważne!

Prace badawczo- rozwojowe nie muszą zakończyć się sukcesem. Tym samym podatnik ma prawo ująć koszty kwalifikowane nawet w przypadku, gdy produkt ostatecznie nie wszedł na rynek lub nie rozpoczęto nawet jego produkcji (produkt nie przeszedł testów itp.). Tym samym liczy się fakt poniesienia wydatku traktowanego jako koszt kwalifikowany a nie efekt zakończonych prac.

• Branża finansowa: rozwój systemów informatycznych o nowych funkcjonalnościach czy rozwój nowych metod płatności elektronicznych, itp.;
• Branża budowlana: opracowanie nowych metod inżynieryjnych i budowlanych czy ulepszonych materiałów budowlanych, itp.;
• Branża rolnicza: m.in. rozwój ulepszonych nawozów, rozwój metod przechowywania produktów rolnych celem zachowania ich świeżości i jakości;
• Branża medyczna: rozwój aparatury medycznej, badania nad nowymi postaciami leków czy szczepionek, itp.;
• ICT: m.in. rozwój nowego oprogramowania, rozwój nowych platform cyfrowych.

Ustawa PIT w art. 26e ust. 2 określa szereg kosztów kwalifikowanych podlegających odliczeniu. Kosztami takimi są:

• wynagrodzenia z tytułu umów o pracę i innych umów cywilnoprawnych (umowa zlecenia, umowa o dzieło) i składki na ubezpieczenie społeczne finansowane przez pracodawcę;
•  wydatki związane z zakupem materiałów i surowców służących bezpośrednio realizacji działalności B+R,
• wydatki poniesione na usługi obce, tj.: uzyskanie opinii, ekspertyz, usług doradczych i innych usług równorzędnych, a także nabycie wyników badań wykonywanych na podstawie umowy przez jednostkę naukową;
• wydatki poniesione na korzystanie z aparatury naukowo-badawczej wykorzystywanej w działalności B+R przedsiębiorcy;
• odpisy amortyzacyjne od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wykorzystywanych w działalności B+R; zaliczone w danym roku do kosztów uzyskania przychodów, z wyłączeniem samochodów osobowych oraz budynków, budowli i lokali będących odrębną własnością;
• koszty uzyskania i utrzymania patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy, prawa z rejestracji wzoru;
• odpisy amortyzacyjne od wartości niematerialnych i prawnych w postaci kosztów prac rozwojowych zakończonych pozytywnym rezultatem.

Dodatkowo, w przypadku podatników posiadających status centrum badawczo - rozwojowego (CBR) oprócz kosztów wymienionych powyżej, zalicza się:

• odpisy amortyzacyjne od budowli, budynków i lokali będących odrębną własnością wykorzystywanych w prowadzonej działalności B+R,
• koszty ekspertyz, opinii, usług doradczych i usług równorzędnych, badań wykonywanych na podstawie umowy, wiedzy technicznej i patentów lub licencji na chroniony wynalazek, uzyskanych od podmiotów innych niż jednostki naukowe.

Skorzystanie z ulgi podatkowej na działalność B+R wymaga odpowiedniego przygotowania. Podatnik musi, w  szczególności, prowadzić odrębną ewidencję księgową wydatków związanych z działalnością B+R. Dodatkowo, w celu potwierdzenia ponoszenia kosztów kwalifikowanych rekomendowane jest m.in. szczegółowe dokumentowanie (opis) wykonywanych prac B+R czy prowadzenie ewidencji czasu pracowników zaangażowanych w prace B+R.

Wymaga również podkreślenia, iż podatnik nie może skorzystać z ulgi B+R w zakresie w jakim prowadził w roku podatkowym działalności na terenie specjalnej strefy ekonomicznej na podstawie zezwolenia jak również w zakresie w jakim koszty kwalifikowane  zostały zwrócone podatnikowi w jakiekolwiek formie.  Warto wspomnieć, iż przepisy dotyczące skorzystania z ulgi B+R pozostały w 2020 r. niezmienione od października 2018 r. Na chwilę obecną, nie są planowane żadne prace nad zmianą powyższych przepisów na lata następne.

Dominika Sięka, młodszy menedżer w dziale doradztwa podatkowego w zespole ds. PIT w KPMG w Polsce